Έκθεση "Bodies"

ΣΗΜΕΡΑ ΧΑΖΕΥΟΥΜΕ ΓΔΑΡΜΕΝΟΥΣ ΝΕΚΡΟΥΣ, ΑΥΡΙΟ ΘΑ ΧΑΖΕΥΟΥΜΕ ΓΔΑΡΜΕΝΟΥΣ ΖΩΝΤΑΝΟΥΣ

Μέσα σ’ αυτόν εδώ το χώρο της Τεχνόπολης, δίπλα μας, λίγα μέτρα από εμάς, βρίσκονται τα πτώματα κάποιων ανθρώπων, που είχαν την ατυχία να μην είναι φίλοι ή γνωστοί κανενός μας, ώστε να φροντίσει κάποιος να τους κηδέψει με την ουσιαστική σημασία του όρου: ν’ αναθυμηθεί δηλαδή και να τιμήσει κοινά περιστατικά από τη ζωή τους, τ’ όνομά τους, το γέλιο τους, το κλάμα τους, τις γκριμάτσες τους, τις έγνοιες τους, το μοναδικό χνάρι που άφησαν, όπως ο κάθε άνθρωπος, πάνω στη γη ενόσω ζούσαν.

Μη φανταστείτε όμως πως αυτά τα νεκρά ανώνυμα σώματα είναι στοιβαγμένα και παραπεταμένα. Ίσα-ίσα. Κάποιοι ευφάνταστοι άνθρωποι φρόντισαν να τα … «περιποιηθούν». Τους αφαίρεσαν το δέρμα, τα πετσόκοψαν εδώ κι εκεί με ειδικά εργαλεία ώστε να φαίνονται καθαρά τα σωθικά τους, τα «πλαστικοποίησαν» και τα έστησαν πάνω σε βάθρα, σαν αγάλματα, το ένα να βαστάει μια ρακέτα του τένις, το άλλο να κλωτσάει μια μπάλα … Γιατί το έκαναν αυτό; Για να τα περιφέρουν και να τα εκθέτουν, με το αζημίωτο, ανά τον κόσμο!

Ούτε η τέχνη, ούτε η επιστήμη, ούτε η παιδαγωγική, ούτε φυσικά η ευαισθητοποίηση του κοινού στο θέμα των μεταμοσχεύσεων, τίποτα δεν είναι δυνατόν να δικαιολογήσει αυτό το ανεπίτρεπτο αίσχος. Πόσο μάλλον σ’ ένα τόπο, όπου εξακολουθεί να διδάσκεται στα σχολειά η Αντιγόνη κι όπου πρέπει τουλάχιστον να γνωρίζουμε, πως ο τρόπος με τον οποίο μια κοινωνία αντιμετωπίζει τους νεκρούς, λέει τα πάντα για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει τους ζωντανούς.

Αυτό που παίζεται εδώ, πρέπει λοιπόν να γίνει ξεκάθαρο, ώστε να μην περάσει απαρατήρητο. Με τούτη την έκθεση έντεχνα γδαρμένων πτωμάτων, η επίθεση στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και η εκμετάλλευση του ανθρώπινου σώματος περνούν ένα κρίσιμο κατώφλι. Θα γίνει αντιληπτή η μέγιστη προσβολή; Θα συνειδητοποιηθεί η ακραία παραβίαση των θεμελίων του στοιχειώδους ανθρωπισμού; Θα εντοπιστεί η βαθιά συγγένεια του εγχειρήματος με τη ναζιστική λατρεία της φρίκης και του θανάτου;

Μέχρι σήμερα, οι σύγχρονες κοινωνίες είχαν αποφασίσει να επιτρέπεται η χρησιμοποίηση νεκρών ανθρώπινων σωμάτων αποκλειστικά και μόνο μέσα στα αυστηρά οριοθετημένα πλαίσια της ιατρικής έρευνας και της διδασκαλίας της. Δηλαδή με στόχο, όχι τη «γνώση» γενικά και αφηρημένα ― που, έτσι, δεν διαφοροποιείται ποιοτικά από την απλή (έως και νοσηρή) περιέργεια ―, ούτε φυσικά την … αισθητική απόλαυση, κι ακόμα λιγότερο το ιδιωτικό κέρδος, αλλά πολύ συγκεκριμένα και αυστηρά τη θεραπεία ασθενειών.

Το σημείο αυτό είναι καίριο! Αφορά το στοιχειώδες ανθρωπιστικό θεμέλιο των σύγχρονων κοινωνιών, γιατί δηλώνει πράγματι ότι, έξω από το αυστηρά θεσμοθετημένο ιατρικό-θεραπευτικό πλαίσιο, η επεξεργασία και η περιεργασία νεκρών σωμάτων δεν προάγει ούτε τη γνώση, ούτε την ομορφιά, ούτε κανένα φιλάνθρωπο συναίσθημα (όπως ισχυρίζονται μπερδεύοντάς τα όλα μαζί οι διοργανωτές και οι υποστηρικτές αυτής της έκθεσης), αλλά τη νάρκωση βασικών αντανακλαστικών του πολιτισμένου ανθρώπου και την ύπουλη εισαγωγή στο βάθος της προσωπικότητάς του μιας εκλεπτυσμένης αναισθητοποίησης απέναντι στη φρίκη.

Θεωρούμε επομένως άκρως ανησυχητικό ― και ιδιαίτερα στο βαθμό που συνεπικουρείται από δημόσιους φορείς, όπως ο Δήμος Αθηναίων και ο Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων ―, το γεγονός ότι τώρα, στα χρόνια της μεταμοντέρνας λάσπης, μες από τούτη την έκθεση και με τη βοήθεια ισχυρών δόσεων δήθεν αισθητικής δημιουργίας και επιστημονικού διδακτισμού σαν αναισθητικό για την ήπια καταστολή των όποιων αντιδράσεων, επιχειρείται η συμφιλίωση της κοινωνίας με την ιδέα μιας χρησιμοποίησης των νεκρών σαν σκέτα αντικείμενα και εμπορεύματα προς αγοραπωλησία, χωρίς κανέναν απολύτως δεσμευτικό περιορισμό!

Οτιδήποτε προσπαθεί να μας συμφιλιώσει με τη φρίκη, να μας κάνει αναίσθητους στο θάνατο και να ναρκώσει τα αντανακλαστικά μας απέναντι στην εμπορευματοποίηση κυριολεκτικά των πάντων, είναι εχθρικό προς την κοινωνική μας συγκρότηση και επικίνδυνο. Ιδιαίτερα όταν αυτό ζητάει τη συνενοχή της τέχνης, της επιστήμης, της παιδαγωγικής και του δικαιώματος στην ελεύθερη έκφραση!

Γι’ αυτό απαιτούμε την ακύρωση αυτού του αίσχους και ζητάμε να ενώσετε τη φωνή σας με τις δικές μας!

Πρωτοβουλία πολιτών ενάντια στην πτωματολαγνική έκθεση «Bodies»