«Ο κόσμος ξεκίνησε χωρίς τον άνθρωπο και θα τελειώσει χωρίς αυτόν»

Σε ηλικία 101 ετών, ο θεμελιωτής της δομικής ανθρωπολογίας και «αστρονόμος των ανθρώπινων αστερισμών» Κλοντ Λεβί-Στρος έχασε τη μάχη με τη ζωή. Με μια λιτή ανακοίνωση, η Γαλλική Ακαδημία ανακοίνωσε το θάνατό του, χωρίς να κάνει γνωστά τα αίτια. Άλλωστε, όπως τόνισε κι ο ίδιος «Ο κόσμος ξεκίνησε χωρίς τον άνθρωπο και θα τελειώσει χωρίς αυτόν».

Γεννημένος το Νοέμβριο του 1908 στις Βρυξέλλες, ο Κλοντ Λεβί-Στρος εισήγαγε νέες ιδέες σχετικά με τη συμπεριφορά και τη σκέψη στις σύγχρονες κοινωνίες. Η πρώτη εθνογραφική έρευνα του Λεβί-Στρος διεξληχθη πραγματοποιήθηκε στη Βραζιλία όπου έζησε από το 1935 έως το 1939. Επισκέπτης καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο, ο Λεβί-Στρος μελέτησε αυτόχθονες πληθυσμούς του Αμαζονίου, ζώντας ως μέλος της φυλής τους. Σκοπός του ήταν να γράψει ένα σχετικό μυθιστόρημα με τίτλο «Θλιμμένοι Τροπικοί». Τελικά, όταν επέστρεψε στη Γαλλία, το βιβλίο, το οποίο εκδόθηκε το 1955, αποτελούσε μια δοκιμιακή ταξιδιωτική εμπειρία ανάμεσα στο φιλοσοφικό στοχασμό και την εθνογραφική ανάλυση. Η πρωτοφανής επιτυχία των «Θλιμμένων Τροπικών» και η επίμαχη φράση «Ο κόσμος ξεκίνησε χωρίς τον άνθρωπο και θα τελειώσει χωρίς αυτόν», με την οποία έκλεινε το βιβλίο προκάλεσε την έντονη αντίδραση των ουμανιστών. O ίδιος, επέκρινε τους θεωρητικούς του ουμανισμού για το γεγονός ότι θεμελίωναν τα δικαιώματα του ανθρώπου στα προνόμια ενός κυρίαρχου είδους - του ανθρώπινου.

Εκσυγχρονιστής της Ανθρωπολογίας, ο Λεβί-Στρος σαγηνευόταν από την ατομική επιστήμη, τα γλωσσολογικά μοντέλα και τα αρχάρια βήματα της πληροφορικής. Το έργο του άσκησε σημαντική επίδραση στις ανθρωπιστικές σπουδές, εκείνο όμως που εκτόξευσε τη φήμη του ήταν η άρνησή του να δει τον δυτικό πολιτισμό ως μοναδικό και προνομιούχο. Δίνοντας έμφαση στη φόρμα και όχι στο περιεχόμενο, επέμενε ότι η «άγρια» σκέψη είναι ισοδύναμη με την «εκπολιτισμένη». «Αυτές οι κοινωνίες δεν αντιπροσωπεύουν ένα παιδικό ή κατώτερο στάδιο της ανθρωπότητας, αλλά σύνθετους οργανισμούς που δεν έχουν τίποτε να ζηλέψουν από τον δικό μας σε επίπεδο ανάπτυξης σκέψης και κουλτούρας», τόνιζε.

Αναγνωρίστηκε ως «πατέρας του στρουκτουραλισμού», όρο που ο ίδιος δεν αποδέχτηκε ποτέ. Όπως επεσήμανε ο ίδιος, «πίσω από τον όρο στρουκτουραλισμός υπάρχει η θέληση να μετατραπεί σε φιλοσοφική σχολή κάτι που ξεκίνησε ως μέθοδος εργασίας. Στη διάρκεια της έρευνάς μου ήταν πολύ σημαντικό να μπει μια τάξη στις επιστήμες του ανθρώπου».

«Αναζητώντας απρόβλεπτες αρμονίες» μελέτησε τα συστήματα συγγένειας, την ανάλυση της λογικής των μύθων και τη διερεύνηση της συμβολικής λειτουργίας του ανθρώπινου μυαλού. Βασική του υπόθεση: υπάρχει «στοιχειώδης δομή» του ανθρώπινου μυαλού, δομή που ταυτίζεται με τη «λογική των αντιθέσεων και των συσχετισμών» που διέπει τη σκέψη των «αγρίων», αλλά και των ηλεκτρονικών υπολογιστών.

«Παρατηρώ την τρομακτική εξαφάνιση ειδών της πανίδας και της χλωρίδας. Το ανθρώπινο είδος ζει σε ένα καθεστώς εσωτερικής δηλητηρίασης. Σκέφτομαι τον κόσμο στον οποίο τελειώνω τις ημέρες μου. Και δεν αγαπώ αυτόν τον κόσμο», τόνιζε το 2005 σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Le Monde».

από εδώ:http://www.tvxs.gr/v25096