ΦΟΙΤΗΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΜΗΧ/ΚΩΝ ΣΧΕΔΙΑΣΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ & ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ



ΦΟΙΤΗΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΜΗΧ/ΚΩΝ ΣΧΕΔΙΑΣΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ & ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ

http://dpsd.tumblr.com/

http://radioblacksheep.blogspot.com

www.reactfestival.gr




Πέμπτη 6 Αυγούστου 2009

Τουριστική «ανάπτυξη» και πολίτες

Οπως είναι γνωστό, μια και το επαναλαμβάνουν συνεχώς οι πολιτικές και οικονομικές ελίτ, ο τουρισμός αποτελεί τη «βαρειά βιομηχανία» μας.

Και αυτό, γιατί με την αποδιάρθρωση της παραγωγικής δομής που έφερε η ένταξή μας στην Ε.Ε. (την οποία κάποιοι, ακόμη και δηλώνοντες αριστεροί, θεωρούν μάλιστα εθνοσωτήρια!), σήμερα δεν διαθέτουμε σημαντική βιομηχανία -ούτε βαρειά ούτε ελαφριά- ενώ ο αγροτικός τομέας συρρικνώνεται συνεχώς και οι τέως αγρότες συνωστίζονται και αυτοί στις υπηρεσίες και τα αστικά κέντρα.1 Και, φυσικά, ο τουρισμός δέχεται βαρύ πλήγμα εφέτος από την κρίση, που θα έχει αντίκτυπο σε όλη την υπόλοιπη οικονομία, αποδεικνύοντας, όπως από χρόνια προειδοποιούσαμε από τη στήλη αυτή, τον αστάθμητο χαρακτήρα αυτής της μορφής εσόδων, που εξαρτάται απόλυτα από συγκυριακούς οικονομικούς παράγοντες και -σύντομα- και από παράγοντες μονιμότερου χαρακτήρα, τους κλιματικούς, που δημιουργεί το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Βεβαίως, η κρίση επηρεάζει επίσης και χώρες με ισχυρή παραγωγική δομή, αλλά εκεί οι λαοί μπορούν να στραφούν στα εγχώρια προϊόντα, ενώ εμείς, που εισάγουμε τα πάντα, στρεφόμαστε στον... εξωτερικό δανεισμό.

Ομως, πέρα από τους συγκυριακούς οικονομικούς και τους επερχόμενους κλιματικούς παράγοντες, ο τουρισμός μας αυξανόμενα πληρώνει τη σημερινή ασύδοτη «ανάπτυξή» του, εξαιτίας της επιδείνωσης των υπηρεσιών που προσφέρει η χώρα μας, σε σχέση με τον συνεχώς εντεινόμενο ανταγωνισμό από γειτονικές χώρες. Αλλά δεν είναι μόνον οι τουρίστες και οι παραθεριστές που πληρώνουν την τιμή της δήθεν ανάπτυξης. Πολύ σημαντικότερη είναι η τιμή που πληρώνουν οι ίδιοι οι μόνιμοι κάτοικοι των τουριστικών περιοχών, όχι μόνον άμεσα, εάν δηλαδή είναι και αυτοί αναμιγμένοι στο τουριστικό κύκλωμα, αλλά και έμμεσα, από τις συνέπειες της «ανάπτυξης» αυτής.

Η Σύρος προσφέρεται σαν καλό σχετικό παράδειγμα προς εξέταση γιατί, ως πρωτεύουσα των Κυκλάδων, έχει ένα σημαντικό μόνιμο πληθυσμό. Πέρα όμως από αυτό, το νησί αποτελεί μοναδική σύνθεση φυσικού τοπίου και πολιτιστικού στοιχείου, που τη χαρακτηρίζει και την διαφοροποιεί σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο νησί παρόμοιου μεγέθους. Οι παραθεριστές έρχονται στο νησί ακριβώς για να χαρούν τον πολιτισμό της Σύρου, που δεν περιλαμβάνει βέβαια μόνο τη λαμπρή αρχιτεκτονική κληρονομιά της, αλλά και αυτόν των ίδιων των Συριανών (που δύσκολα συναντά κανείς σε άλλο νησί), πέρα από το φυσικό της τοπίο. Είναι όμως ιδιαίτερα επώδυνο γι' αυτούς που παρακολουθούν την εξέλιξή της τα τελευταία χρόνια ότι αυτό ακριβώς το πολιτισμένο περιβάλλον συνεχώς συρρικνώνεται. Και αυτό γιατί -φαίνεται- κάποιοι επιχειρηματίες, αλλά και δημόσιες Αρχές και δήμοι βλέπουν τον τουρισμό απλώς σαν μια προσοδοφόρα «μπίζνα», χωρίς να σκέφτονται τις συνέπειες της «ανάπτυξης» που επιβάλλουν στο νησί (σε κατοίκους και παραθεριστές, που κυρίως είναι Ελληνες) για χάρη κάποιων πρόσκαιρων, σε τελική ανάλυση, εσόδων. Ετσι, αν κάποτε στο όνομα ενός (ανύπαρκτου) θεού κάποιοι κατέστρεφαν πολιτιστικά μνημεία όπως ο Παρθενώνας, σήμερα οι απόγονοί τους κάνουν το ίδιο, με ανάλογη μανία, στο όνομα ενός νέου (πολύ υπαρκτού) θεού, που λέγεται χρήμα.

Αναφέρω ενδεικτικά: Το κυκλοφοριακό χάος, που παρατηρείται σε κάθε νησί το καλοκαίρι, γίνεται ιδιαίτερα επώδυνο όταν ουσιαστικά καταστρέφει ένα αρχιτεκτονικό επίτευγμα όπως η Ερμούπολη, απλώς διότι δεν έχει καθιερωθεί -όπως έχει γίνει π.χ. σε πόλεις της βόρειας Ιταλίας- η έννοια του «ιστορικού κέντρου», όπου μόνο τα απαραίτητα Δ.Χ. αυτοκίνητα θα μπορούσαν να κινούνται. Τον άναρχο οικοδομικό οργασμό που μάλιστα εντείνεται συνήθως στην περίοδο αιχμής το καλοκαίρι. Τις συχνές διακοπές του ηλεκτρικού που ταλαιπωρούν ντόπιους αλλά και παραθεριστές κ.λπ. Ομως, όλα αυτά, που είναι άλλωστε χαρακτηριστικά κάθε νησιού μας, αλλά απλώς φαίνονται εντονότερα σε ένα νησί με μοναδικό πολιτιστικό χαρακτήρα όπως η Σύρα, σχεδόν ωχριούν μπροστά στη νέα βαρβαρότητα: την ηχορρύπανση, που αυξανόμενα γίνεται απειλητική και ενοχλητικότερη.

Ετσι, δεν έφθαναν οι «συνήθεις ύποπτοι» (μηχανάκια χωρίς σιγαστήρες, κυνηγοί κ.λπ.), τώρα προστίθενται και τα θορυβώδη «καταστήματα διασκέδασης» που λυμαίνονται όλη την τουριστική Ελλάδα (και όχι μόνο!). Στη Σύρα, κάποιοι επιχειρηματίες, με τη σκανδαλώδη υποστήριξη τοπικής εφημερίδας,2 απαιτούν το... δικαίωμα στην ηχορρύπανση, δηλαδή το «δικαίωμα» παραβίασης ακόμη και των υπαρχουσών (ελλιπών) ρυθμίσεων για την ηχορύπανση και τα ντεσιμπέλ -που ισχύουν βέβαια ανεξάρτητα από τις ώρες κοινής ησυχίας. Για χάρη, λοιπόν, υποτίθεται, της διασκέδασης των νέων και για να μη μετατραπεί δήθεν η Σύρος σε «ερημητήριο» για τους συνταξιούχους, κάποια υπαίθρια κλαμπ, με τακτικά beach parties, καταστρέφουν μαγευτικές παραλίες και εξαναγκάζουν λουόμενους αλλά και μόνιμους κατοίκους και παραθεριστές στον περιβάλλοντα χώρο να γίνονται -ως προς τον εκκωφαντικό θόρυβο- ακούσιοι πελάτες, γεγονός που ήδη έχει προκαλέσει σωρεία διαμαρτυριών και καταγγελιών, ενώ άλλοι απλώς «ψηφίζουν με τα πόδια»! Στην πραγματικότητα, βέβαια, το θέμα δεν είναι να θυσιαστεί η διασκέδαση των νέων, όπως το παρουσιάζουν προς εξαπάτησή τους, αλλά να θυσιαστούν κάποια από τα κέρδη και να υποχρεωθούν οι επιχειρηματίες να εγκαταστήσουν την κατάλληλη υποδομή (διπλές τζαμαρίες απομόνωσης του ήχου κ.λπ.), ώστε ν' απολαμβάνουν οι νέοι τη διασκέδασή τους χωρίς να ενοχλούν ολόκληρη την περιοχή.

Το παράδειγμα της Σύρου, όμως, που είναι ιδιαίτερα χτυπητό λόγω του ιδιάζοντα χαρακτήρα του νησιού, απλώς αναπαράγει το πανελλαδικό μοντέλο τουριστικής «ανάπτυξης» που έχει ήδη δημιουργήσει τη (σωστή) εντύπωση ότι δεν κυριαρχούν ευρύτερα πολιτιστικά κριτήρια, με βάση τα οποία αποφασίζεται ποιος είναι ο κατάλληλος τουρισμός που δεν θα αλλοιώνει τον χαρακτήρα του τόπου, αλλά ότι οι αποφάσεις αφήνονται στον κάθε ανεύθυνο επιχειρηματία που έχει μοναδικό του κριτήριο την «πάρτη» του, ενώ οι Αρχές είναι ιδιαίτερα «χαλαρές» στην εφαρμογή των κανονισμών. Δεν είναι λοιπόν περίεργο που ήδη έχουν δημιουργηθεί τόποι προς αποφυγήν στον διεθνή τουρισμό (Φαληράκι, Μάλια κ.λπ.) που όλοι ανήκουν στη χώρα μας. Απόκειται λοιπόν στους πολίτες να «ανακτήσουν τα κοινά αγαθά» και είναι ιδιαίτερα παρήγορο ότι η Σύρος, πέρα από ένα ιδιαίτερα σημαντικό φοιτητικό κίνημα, τώρα απέκτησε και κινήσεις πολιτών, που σχεδιάζουν τρόπους να επιβάλουν την πεζοδρόμηση δρόμων στο περίφημο ιστορικό κέντρο της.

http://www.inclusivedemocracy.org/fotopoulos/

1 Βλ. για τις συνέπειες της ένταξης «Παγκοσμιοποίηση, Αριστερά και Περιεκτική Δημοκρατία» (Ελλην. Γράμματα, 2002), κεφ. 9

2 βλ. «Κοινή Γνώμη», 14/7/2009. Σε απάντηση του άρθρου αυτού του διευθυντού της δημοσιεύθηκε επιστολή μου, όπου εξέφραζα τις παραπάνω απόψεις. Η παρακάτω ιταμή απάντηση (που χαρακτηρίζει βέβαια τον ίδιο και εξόργισε πολλούς Συριανούς αναγνώστες του) παρατίθεται ασχολίαστη: «Αν ισχύουν όλα όσα αναφέρει και αν είναι τόσο τραγική η κατάσταση στη Σύρο, αναρωτιόμαστε για ποιο λόγο επιλέγει αυτό το νησί για τις διακπές του. Και εν πάση περιπτώσει, δεν νομίζουμε ότι θα υποδείξει ή θα καθορίσει ποιο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης πρέπει ν' ακολουθήσει η Σύρος ή το πώς θα διασκεδάζει η νεολαία του νησιού, ένας άνθρωπος ο οποίος έρχεται στο νησί μόνο για ολιγοήμερες διακοπές. Δεν έχει ανάγκη από τέτοιους "προστάτες" η Σύρος». (!!!)



Απειλές

Σε απάντηση της ανάλυσής μου στη «Σαββατιάτικη», όπου ανέφερα «Στη Σύρα κάποιοι επιχειρηματίες, με τη σκανδαλώδη υποστήριξη τοπικής εφημερίδας, απαιτούν το... δικαίωμα στην ηχορρύπανση, δηλαδή το «δικαίωμα» παραβίασης ακόμη και των υπαρχουσών (ελλιπών) ρυθμίσεων για την ηχορρύπανση και τα ντεσιμπέλ», ο διευθυντής της ίδιας εφημερίδας («Κοινή Γνώμη») πρωτοστατεί σε εκστρατεία... αποβολής μου από το νησί και τώρα έφθασε έμμεσα να απειλεί και τη σωματική μου ακεραιότητα με σημερινό του σχόλιο στο facebook του εν λόγω επιχειρηματία, όπου γράφει: «Ο Φωτόπουλος, γράφοντας αυτό το άρθρο στην «Ελευθεροτυπία» έκανε πανελλήνια δυσφήμηση στη Σύρο.

Περιγράφει το νησί ως έναν τόπο που επικρατεί η απόλυτη ανομία και αναρχία σε όλα τα επίπεδα. Ντροπή του που στην καρδιά της τουριστικής περιόδου γράφει τέτοια άρθρα κατά της Σύρου σε πανελλήνιας κυκλοφορίας εφημερίδα. Κι όμως, ο άνθρωπος αυτός βρίσκεται ακόμη στο νησί, κάνει τις διακοπές του κι εμείς τον ανεχόμαστε». (Μάριος). http://www.facebook. com/group/phm?gid=109371150772. Τόση αθλιότητα ελλείψει επιχειρημάτων;

8 σχόλια:

  1. Σ ένα τόπο όπου το τσιμέντο έχει κάνει κατάληψη & στη πιο απομακρισμένη κορφή,
    ανάπτυξη θεωρείται το μπάχαλο που κυριαρχεί
    & ακόμα ακόμα το βασικότερο δικαίωμα της ελεύθερης πρόσβασης στους δρόμους της πόλης διεκδικείται κυρίως από επαγγελματίες της διασκέδασης, των μικρομάγαζων & του real estate (για τα δικά τους μικροσυμφέροντα επιτρέψτε μου να πιστεύω) δε θα μπορούσες να περιμένεις κάτι καλύτερο!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. για να γίνω σαφέστερη στο παραπάνω υπαινιγμό μου, λέω ότι ας ρίξουμε μια ματιά στους πρωτεργάτες του κλεισίματος του δρόμου σήμερα:
    - εστιάτορες (& στη μαγική μου σφαίρα βλέπω τραπεζάκια σ όλο το δρόμο, κάτι που έχει ήδη γίνει στους μικρότερους πεζόδρομους)
    - μαγαζάτορες (πάλι η σφαίρα μου δείχνει κόσμο να κυκλοφοράει "ελεύθερα" στο δρόμο & να απολαμβάνει τα προϊόντα που πουλάει, τώρα πια & σε καλάθια στον "ελεύθερο" δρόμο)
    - ιδιοκτήτες κατασκευαστικών εταιρειών & μηχανικούς, που ήδη τρίβουν τα χέρια τους για την άνοδο των αντικειμενικών αξιών

    Μήπως είναι τυχαία γι άλλη μια φορά η στηριξη από τη "Κοινή Γνώμη" της προσπάθειας?

    πείτε με πεσιμίστρια αλλά δυστυχώς νομίζω ότι κάποιοι βλέπουν ευρουλάκια & στο αυτονόητο δικαίωμα της ελεύθερης πρόσβασης στη πόλη.....
    όχι γιατί δεν είναι δίκαιο το αίτημα αλλά γιατί ο τρόπος χειρσμού του θέματος βρωμάει τη μπόχα του χρήματος...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Σχετικά με το άρθρο έχουν ξεκινήσει να "μαζεύουν" και υπογραφές στο Facebook (για κείμενο που θα στείλουν και δεν γράφτηκε ακόμα, οπότε μπορεί να περιέχει ό,τι θέλουν!!!) για να διαμαρτυρηθούν που δεν αφήνουν τους μαγαζάτορες της αρπαχτής να κάνουν ό,τι γουστάρουν προς χάρη της "ελεύθερης διασκέδασης των νέων" (!) και επειδή τάχα έτσι δυσφημείται το νησί και οι κάτοικοι του! Αυτοί που το οργανώνουν ουσιαστικά ταυτίζουν το "συμφέρον" του νησιού και των κατοίκων του με τα πιο αντιδραστικά συμφέροντα της "ανάπτυξης" του.

    http://www.facebook.com/topic.php?uid=109371150772&topic=9669

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. ΕΙΝΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΑΠΑΤΗ ΠΟΥ ΠΛΑΣΑΡΟΥΝ ΤΗ ΒΙΜΗΧΑΝΙΑ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗΣ ΣΑΝ ΠΡΟΟΔΟ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΡΑ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Χωρις να διαφωνω σε γενικες γραμμες με τα παραπανω περι υπερβολης στο θεμα του τουρισμου, θελω να κανω μια παρατηρηση:
    -Ο τουρισμος αποτελει ενα μεγαλο οικονομικο κεφαλαιο για τη συρο
    -Το πανεπιστημιο αποτελει ενα ακομα μεγαλο οικονομικο κεφαλαιο για τη συρο
    Και τα δυο ομως μεγαλο μερος της τοπικης κοινωνιας τα 'πολεμαει' ενω ταυτοχρονα οι περισσοτεροι απο αυτους οικονομανε χοντρα απο αυτα. Εαν εξαφανιστουν ομως απο τη συρο θα ειναι οι ιδιοι που θα φωναζουν για τα οικονομικα προβληματα που θα δημιουργηθουν. Βαρατε και ας κλαιω δηλαδη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Να πω κάτι μιας και μου φαίνεται απλουστευτική η κριτική για την πεζοδρόμηση του ιστορικού κέντρου:

    1) Καπιταλισμό έχουμε και υπάρχουν επιχειρηματίες που ενδιαφέρονται για τα συμφέροντά τους, καμία αντίρρηση. Αλλά πέρα από αυτούς που το υποστηρίζουν, υπάρχει και το ίδιο το αίτημα, το αίτημα της ίδιας της πεζοδρόμησης και το γεγονός πως σήμερα πεζοί, σερβιτόροι, μαμάδες με καροτσάκια, ΑΜΕΑ δεν έχουν κανένα περιθώριο κυκλοφορίας χωρίς τον κίνδυνο να τους πατήσουν αυτοκίνητα και μηχανές, δεδομένου ότι τα πεζοδρόμια είναι νοικιασμένα στις καφετέριες. Η δική μου θέση συνεπώς είναι υπέρ της υποστήριξης κάθε κίνησης για να προστατευθεί ο δημόσιος χώρος τόσο από τα αυτοκίνητα, όσο και από τα τραπεζοκαθίσματα που τον καταλαμβάνουν καταχρηστικά. Το να κατηγορούμε προσωπικά αυτούς που υπερασπίζονται την πεζοδρόμηση (ακόμα κι αν έχουμε δίκιο -όπως εδώ) είναι και ένας τρόπος για να συνεχιστεί αυτή η άθλια κατάσταση κι εμείς να σφυρίζουμε αδιάφορα. Ας μην πετάμε τη μπάλα στην εξέδρα.

    2) Όσοι συμμετείχαμε στον αποκλεισμό της παραλιακής οδούς για δύο ώρες δεν είμαστε τσιράκια των μαγαζατόρων και των κατασκευαστών και καλό είναι οι απαραίτητες διακρίσεις να γίνονται.

    3) Όταν για τη συγκεκριμένη εκδήλωση οργανώθηκε από ακροδεξιούς (ίσως μάλιστα σε συνεννόηση με τη Δημοτική αρχή)αντισυγκέντρωση φουσκωτών "μοτοσυκλετιστών", προσωπικά δεν είχα μεγάλες αναστολές να συμμετέχω στον αποκλεισμό, αλλά είχα πολλές να κάτσω στον καναπέ μου αφήνοντας τα φασιστοειδή να αλωνίζουν.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Από σημερινή Ελευθεροτυπία:
    http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=74135

    Επικίνδυνες διαστρεβλώσεις

    Ο διευθυντής της τοπικής εφημερίδας της Σύρου -στις ολοκληρωτικές μεθόδους του οποίου, σε σχέση με τη διαστρέβλωση των απόψεών μου ότι δήθεν στόχος μου είναι ο διασυρμός του νησιού, αναφέρθηκα στην Ανάλυση του Σαββάτου- επανήλθε με ακόμη πιο επικίνδυνες μεθόδους, όπου προσπαθεί να στρέψει την τοπική νεολαία εναντίον μου.

    Ομως, η μέθοδος της ταύτισης του συνόλου με μια επικρινόμενη ομάδα είναι παμπάλαια. Ενώ η Ανάλυση εξηγούσε γιατί οι νέοι που... αγωνίζονται για την καλύτερη εμπορικοποίηση της διασκέδασης δεν έχουν σχέση με τους νέους του Δεκέμβρη και τα ιδανικά τους, αυτός γράφει ότι η Ανάλυσή μου «μιλά με προκλητικά και ειρωνικά σχόλια για τη νεολαία του νησιού».

    Δυστυχώς όμως γι' αυτόν και ευτυχώς για τη Σύρο, τη νεολαία δεν εκπροσωπεί βέβαια η δράκα των νέων αυτών αλλά οι πολλαπλάσιοι νέοι, φοιτητές στη Σύρο καθώς και ντόπιοι, που δεν διαθέτουν μεν τοπική εφημερίδα να προβάλλει τις απόψεις τους αλλά μετείχαν ενεργά στον Δεκέμβρη με την πολύμηνη κατάληψη του Πανεπιστημίου στη Σύρο και σήμερα αγωνίζονται για την πεζοδρόμηση του ιστορικού κέντρου και ενάντια στον άγριο τουρισμό γενικότερα που εισάγεται στο νησί...

    Τ.Φ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Η ανάλυση που δημοσιεύτηκε σχετικά με το θέμα την περασμένη Παρασκευή:

    http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=73076

    "Η καπήλευση του Δεκέμβρη από τις ελίτ"

    ΑπάντησηΔιαγραφή