“Οι βάρβαροι σαν έλθουν θα νομοθετήσουν”

του Διονύση Γ. Δρόσου* Μια κακή αφετηρία συμμετοχής στην προτεινόμενη διαβούλευση, θα ήταν η άκριτη υπεράσπιση του υπαρκτού ελληνικού Πανεπιστημίου. Μια επίσης κακή αφετηρία θα ήταν να εγκλειστεί κανείς στην εσωστρέφεια και την κλασική ρωμαίικη ομφαλοσκοπική αυτομεμψία και να αντιμετωπίσει κανείς την επίθεση κατά της ανώτατης παιδείας ως ελληνική ιδιαιτερότητα ή ως ζήτημα αποκλειστικά εκπαιδευτικό. Για τις ανάγκες του παρόντος θέματος, ωστόσο, απλώς υπενθυμίζω αυτές τις παραμέτρους- στις οποίες ενδεχομένως να επανέλθω αργότερα- και επικεντρώνω στο ζήτημα της καταγγελλόμενης από την Κυβέρνηση και από κατά παραγγελία εκπομπές των ΜΜΕ της, διαφθοράς των Πανεπιστημίων. Η παρούσα κατάσταση του Πανεπιστημίου είναι μια κατάσταση λιγότερο από ικανοποιητική. Και διαπλοκή μικροεξουσιών υπάρχει και κομματικές συναλλαγές και συντεχνιακά συμφέροντα και δημοσιοϋπαλληλικού τύπου επανάπαυση. Μια κατάσταση όπου αποθαρρύνεται η έρευνα, η πρωτοβουλία, ο νεωτερισμός, η αγάπη για τη γνώση, η ευθύνη για την παρεχόμενη παιδεία. Πριν δούμε αν στο Πανεπιστήμιο υπάρχει μόνον αυτό και τίποτε άλλο, ας δούμε ποιοι είναι οι συντελεστές και τα παραγωγικά αίτια αυτού του καθεστώτος. Κάτι που θα περιμέναμε να κάνει το “κείμενο διαβούλευσης”, εφ’ όσον ευαγγελίζεται μεταρρύθμιση που “να αντέχει στον χρόνο”, αλλά ξεκινά από μια εικόνα του Πανεπιστημίου, η οποία απλώς αναμασά τα στερεότυπα της διατεταγμένης δημοσιογραφίας (το αντίστροφο επίσης αληθεύει). Δύο είναι οι κατηγορίες υπευθύνων για τη σημερινή κατάσταση της δημόσιας ανώτατης παιδείας: 1.Τα δίκτυα διοικητικών συμφερόντων και μικροεξουσιών μέσα στα Πανεπιστήμια. Τα δίκτυα αυτά περιλαμβάνουν: α) ομάδες (κομματικές, αλλά και -κυρίως μάλιστα- διακομματικές και με σοβαρότατες ευθύνες και της Αριστεράς) Καθηγητών που έχουν ως κύριο έργο τους όχι τη διδασκαλία και την έρευνα, αλλά την αναρρίχηση σε διοικητικά αξιώματα και τη συγκρότηση συμμαχιών και ομάδων συμφερόντων για τη νομή εξουσίας και οικονομικών πόρων, β) ένα σκληρό πυρήνα διοικητικών υπαλλήλων, βαθιά αστοιχείωτων, βιρτουόζων των μειοδοτικών διαγωνισμών (οι απαράτσνικ του Πανεπιστημίου, τους οποίους καμία μεταρρύθμιση δεν έχει τολμήσει θίξει ως συντελεστές διαφθοράς!), οι οποίοι διαχειρίζονται κονδύλια επενδύσεων, εξοπλισμού, ερευνών κτλ, χωρίς τους οποίους δεν βγαίνει ούτε Πρύτανης ούτε διοικείται το ίδρυμα και γ) τους φοιτητές των διαφόρων “φοιτητικών” (κομματικών ουσιαστικά) παρατάξεων, τους οποίους ουδέποτε συναντάς στις αίθουσες διδασκαλίας, αλλά οι οποίοι - εντελώς “απολιτίκ” και με αλλεργία στο βιβλίο, αλλά με τρομερή ενημέρωση στα “realities” και τα σκουπίδια της τηλεοπτικής αφασίας, ετοιμάζουν την αυριανή καριερίτσα τους και ασκούνται από νωρίς στη διαπλοκή και στους οποίους έχει δοθεί απαράδεκτα δυσανάλογη δύναμη στα διοικητικά. Μια άλλη “φυλή” φοιτητών είναι εκείνη που σπουδάζει πραγματικά και υπό αντίξοες συνθήκες συμμετέχει με λαμπρές συχνά επιδόσεις στην εκπαιδευτική διαδικασία. 2. Το ίδιο το δημόσιο και ειδικά η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας ή όπως κατά καιρούς μετονομάζεται. Δεν αναφέρομαι σε πρόσωπα και κόμματα, διότι κάποτε θα πρέπει να αποφασίσουν οι ίδιοι οι πολιτικοί μας και εμείς οι πολίτες ότι υπάρχει συνέχεια του Κράτους, Το ίδιο το δημόσιο ευθύνεται διττά: Πρώτον, έχει θεσπίσει το νομικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο γίνονται όλα αυτά και το ίδιο επικυρώνει τη νομιμότητα του όλου πλέγματος της διαφθοράς. Πχ, ακούγεται τελευταία το, πασίγνωστο για τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ, σκάνδαλο της γνωστής οικογένειας στο Τμήμα της κοινωνικής θεολογίας. Ωραία. Σκάνδαλο αισχρό και καραμπινάτο. Ερωτώ: οι κύριοι αυτοί (σύζυγοι, αδέλφια, ξαδέλφια, μπατζανάκηδες κτλ) που εκλέχτηκαν καθηγητές στο ίδιο Τμήμα, ΠΩΣ διορίστηκαν; ΠΟΙΟΣ έκανε τον προβλεπόμενο από τον Νόμο, “έλεγχο νομιμότητας” της εκλογής τους; Όλα αυτά είναι ή δεν είναι αρμοδιότητες του Υπουργείου; Έχουν ή δεν έχουν δημοσιευτεί στα ΦΕΚ οι πράξεις διορισμού τους, ως νόμιμες πράξεις του Κράτους; Μήπως η εν λόγω οικογένεια αυτοδιορίστηκε ή μήπως εισπράττει τις αμοιβές της τόσα χρόνια από το Εθνικό Λογιστήριο του Κράτους υπό την απειλή περιστρόφου; Ουαί υμίν Γραμματείς και Φαρισαίοι υποκριταί! Και ερχόμαστε τώρα στο δεύτερο τύπο ευθύνης που έχει η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου: Έχει στεφτεί ποτέ κανείς από που στελεχώνεται το επιτελείο των συμβούλων του εκάστοτε υπουργού σε θέματα των ΑΕΙ; Μα από την κορυφή της πυραμίδας της διαφθοράς φυσικά! Από τους πλέον “επιτυχημένους” εκ της ομάδας των καθηγητών που ανέφερα πιο πάνω! Πόσοι υπουργοί της παρούσας κυβέρνησης που ανακάλυψε έκπληκτη (!) τη διαφθορά των πανεπιστημίων, είναι οι ίδιοι πανεπιστημιακοί; Και τι είδους πανεπιστημιακοί; Η δουλειά του πανεπιστημιακού έχεις τρομερές και ατελείωτες απαιτήσεις. Για όποιον πραγματικά ασχολείται με το αντικείμενο, δεν υπάρχει ελεύθερος χρόνος. Οι διακοπές είναι απλώς συνέχιση της εργασίας υπό άλλες συνθήκες. Και έτσι πρέπει να είναι. Αυτή είναι η δουλειά μας και μας αρέσει. Είναι όπως ποτέ δυνατόν υπό αυτές τις συνθήκες να ασχοληθεί κανείς τόσο συστηματικά με τη διοίκηση, ώστε να γίνει υπουργός για να πετάξει μετά τη σκάλα που τον βοήθησε να “ανέβει”, δηλαδή την πανεπιστημιακή καριέρα ως προθάλαμο της πολιτικής; Αυτός είναι ο σκοπός του Πανεπιστημίου; Αυτό το δέλεαρ για να γίνεις Καθηγητής; Είναι τόσο μεγάλο το ποσοστό εκείνων που το κάνουν αυτό από ιδρύσεως Ελληνικού Κράτους μέχρι κατάργησής του επί ημερών Μνημονίου, ώστε δεν μπορούμε να μιλάμε για συμπτώσεις και μεμονωμένα περιστατικά. Οι κατεξοχήν λοιπόν πρωταγωνιστές της πανεπιστημιακής διαφθοράς, γίνονται κάποια ωραία πρωία υπουργοί, γραμματείς, σύμβουλοι, παρατρεχάμενοι, κατά παραγγελίαν αρθρογράφοι και επιφυλλιδογράφοι, “εισαγγελείς” των παραθύρων της TV, και πάντα εξυγιαντές (ως εξωγήινοι οι ίδιοι!) του κακού συστήματος που τους εξέθρεψε. Έτσι είχαμε σύμβουλο της νυν Υπουργού, που κραύγαζε υπέρ της “διεθνούς αξιολόγησης”, ενώ η ίδια διορίστηκε καθηγήτρια χωρίς να έχει αναγνωρισμένο πτυχίο!!! Έτσι έχουμε μεγαλόσχημο συνάδελφό της που αποφάσισε να πατάξει την οικογενειοκρατία αναδρομικά για τα τελευταία 15 χρόνια. Μπράβο του! Γιατί όμως μόνο 15 και όχι 20; Μα για να μείνουν θαμμένα τα πεπραγμένα του ιδίου υπέρ της δικής του οικογένειας! Αυτοί είναι που ενορχηστρώνουν την εκστρατεία σπίλωσης και δαιμονοποίησης των Καθηγητών συλλήβδην (μισανοίγωντας διάφορα “κουτιά της Πανδώρας”, που αν τα ανοίξουν διάπλατα, θα βρουν τον εαυτό τους μέσα). Είναι τόσο αξιόπιστοι όσο αξιόπιστη είναι η ελλειμματικής νομιμοποίησης ¨Κυβέρνηση” σε ΟΛΑ τα θέματα. Παρά τις συχνές επισκέψεις τους στην χώρα μας, φαίνεται να έχουν όλοι τους σοβαρό πρόβλημα με την ελληνική γλώσσα (όπου πχ το “λεφτά υπάρχουν” μεταφράζεται “δεν υπάρχει σάλιο”, το “δεν θα ληφθούν άλλα μέτρα μείωσης μισθών και συντάξεων” μεταφράζεται σε “μείωση 25% και βλέπουμε”). Τέλος πάντων έστω και με τη νοηματική γλώσσα, καταλαβαίνουμε τι μας λένε: η παιδεία, η μόρφωση, η σκέψη, ο πολιτισμός είναι εμπόδια στις οδηγίες που εφαρμόζουν. Ως προς αυτό δεν έχουν πρόβλημα παρερμηνείας: η αγγλική γλώσσα τους είναι ευτυχώς πολύ οικεία• ορισμένων άλλωστε είναι η γλώσσα της πατρίδας τους. Ανάμεσα στις δύο αυτές δυο συμπληγάδες της κακοδαιμονίας του Πανεπιστημίου, υπάρχει και φυτοζωεί μια άλλη αθόρυβη κατηγορία. Είναι εκείνοι οι πανεπιστημιακοί διδάσκαλοι που κάνουν τη δουλειά τους. Εκείνοι για τους οποίους δεν υπάρχουν καθημερινές και σχόλες και οι οποίοι είναι άγνωστοι στο ευρύ κοινό, διότι δεν θέλουν ούτε μπορούν να προβάλλονται στα ΜΜΕ, είναι όμως πολύ γνωστοί στη διεθνή επιστημονική κοινότητα, συμμετέχουν και διοργανώνουν οι ίδιοι επιστημονικά συνέδρια και κόντρα σε όλες τις αντιξοότητες, βρίσκονται σε διάλογο με την διεθνή αφρόκρεμα των επιστημόνων και ερευνητών, σε όλο το φάσμα της γνώσης και των ειδικοτήτων. Αυτοί, μαζί με τους λιγοστούς και εκλεκτούς φοιτητές- εκ των οποίων δεν υπήρξε από όσο γνωρίζω ούτε ένας που να συνέχισε στο εξωτερικό και να μη ΔΙΕΠΡΕΨΕ έναντι συναδέλφων του από τα σοβαρότερα και πλουσιότερα ΑΕΙ του κόσμου- αυτοί λοιπόν στενάζουν, συνθλιβόμενοι από τη συμμαχία των συγκοινωνούντων δοχείων πανεπιστημιακού κατεστημένου και Κράτους. Αποτελεί άθλο ότι υπάρχει αυτό το κομμάτι στα Πανεπιστήμια. Ακούμε συχνά πυκνά πόσο χαμηλά βρίσκονται τα ελληνικά πανεπιστήμια στη διεθνή αξιολόγηση. Όμως: α) Δεν μας λένε τι πόρους διαχειρίζονται τα πανεπιστήμια που βρίσκονται πάνω μας (μήπως τα δικά μας έχουν τη μικρότερη χρηματοδότηση και ειδικά στην έρευνα;) β) Δεν μας λένε ότι οι αμοιβές ενός Καθηγητή είναι μικρότερες από εκείνες ενός οδηγού ΗΣΑΠ, μικρότερες από το 1/3 των αμοιβών ενός Κύπριου συναδέλφου, κοστίζουν λιγότερο από όσο μία διανυκτέρευση υπουργών κατά τις επισκέψεις τους στο εξωτερικό (όπου κάνουν copy- paste ιδεών προς άκριτη και εκτός τόπου εφαρμογή, σε μια χώρα που τους είναι ξένη και απεχθής) και λιγότερο από το 1/4 του κόστους του … πολυτελούς πατώματος του γραφείου άλλης υπουργού, γ) δεν μας λένε, για τις υψηλές διεθνείς διακρίσεις αρκετών Καθηγητών μας, παρά τις συνθήκες αυτές και τέλος δ) δεν μας λένε σε ποιον άλλο τομέα (θεσμικά και όχι ατομικά) πρωτεύει αυτή η “διεφθαρμένη χώρα” που μυστηριωδώς (ταις πρεσβείαις του Εφραίμ μήπως;) κυβερνιέται από “αδιάφθορους”, ώστε να αποτελεί παραφωνία η χαμηλή θέση της στα πανεπιστήμια; ΠΟΥ; στην επιχειρηματικότητα; στην τέχνη; στην πολιτική διοίκηση μήπως; στο ποδόσφαιρο; στη δημοσιογραφία; ΠΟΥ; Η μόνη πρωτιά που ξέρω είναι η συμπερίληψη του πρωθυπουργεύοντος στους 100 μεγαλύτερους global thinkers. Εδώ η προσφορά στο παγκόσμιο γέλιο (πραγματικά global) είναι όντως ασυναγώνιστη. Το κυρίως γέλιο βεβαίως είναι στο ...thinker! Αλλά και αυτό το ανέκδοτο είναι εισαγωγής. Για να τελειώνουμε, οι “προτάσεις”(“αποφασίζομεν και διατάζομεν” ουσιαστικά) για τον “εκσυγχρονισμό” των ΑΕΙ όπως διατυπώνονται στο διαβόητο “κείμενο διαβούλευσης” δεν θίγουν ΚΑΜΙΑ από τις δυο ως άνω πηγές της κακοδαιμονίας. Οι υγιείς δυνάμεις του Πανεπιστημίου όχι μόνον δεν ανέχονται τη συνέχιση της παρούσας κατάστασης, όχι μόνον δεν συσπειρώνονται γύρω από τα συντεχνιακά συμφέροντα, θύματα των οποίων είναι οι ίδιοι, αλλά αντίθετα: ΑΞΙΩΝΟΥΝ μεταρρύθμιση. Και αξιώνουν λογοδοσία και αξιολόγηση για το έργο τους• όμως όχι από αυτούς που κατέστρεψαν το Πανεπιστήμιο για να γίνουν υπάλληλοι του υπουργείου και των διεθνών οργανισμών ούτε από κρατικοδίαιτους δημοσιογραφίσκους, αλλά από τους αρίστους των ακαδημαϊκών ομοτίμων τους (τους peers). Και αυτό ήδη γίνεται και με λαμπρές επιδόσεις, παρά την ηθική και οικονομική απαξίωση από πλευράς του κράτους. Καθαρά λοιπόν και χωρίς φόβο και πάθος, αυτό που ετοιμάζεται και θα επιβληθεί με τα γκλομπς του global thinker ΔΕΝ είναι μεταρρύθμιση. Κι ας γράφουν ό,τι θέλουν οι μισθοφόροι ιδεολογικοί μαϊντανοί της καταστολής. Είναι πλήρης απορρύθμιση και παγίωση των πλέον αρρωστημένων δικτύων πανεπιστημιακού και πολιτικού κατεστημένου. Το Πανεπιστήμιο καταργείται απλώς και μετατρέπεται σε μεταλυκειακό εκπαιδευτήριο, το δίκτυο κατεστημένων συμφερόντων εδραιώνεται, η έρευνα δεν αναφέρεται καν ως μέρος των πανεπιστημιακών δραστηριοτήτων, οι μισθοί υποβιβάζονται σε μισθούς αγροφύλακα, οι φοιτητές θα πληρώνουν και δίδακτρα από πάνω για να πάρουν όχι πτυχίο ειδικότητας, αλλά “φάκελο προσόντων” (sic!). Όλα αυτά και άλλα, που έχουν αναπτυχθεί λεπτομερώς από εξαίρετους συναδέλφους αλλού, πλήττουν όχι το “πανεπιστημιακό κατεστημένο” ούτε τον “εναγκαλισμό του κράτους” και άλλα ηχηρά παρόμοια. Πλήττον ευθέως και κατ’ εξοχήν τις λεγόμενες (καλώς ή κακώς) ανθρωπιστικές σπουδές, την κριτική σκέψη, ήτοι τη σκέψη απλώς. Διότι εάν η ανθρωπιστική παιδεία παύσει να θεωρείται δημόσιο αγαθό, όπως οι ίδιοι οι κλασικοί του οικονομικού φιλελευθερισμού δεν κουράζονταν να διακηρύσσουν, τότε ποιος μένει να τη χρηματοδοτήσει; Οι “βιομήχανοι” και οι “εφοπλιστές” μας; Μα αυτοί εκπροσωπούνται από άτομα που δεν είναι καν επιχειρηματίες, αλλά απλώς εισοδηματίες, επαγγελματίες της φοροδιαφυγής και της κάρπωσης δημόσιων πόρων, οι οποίοι ασχολούνται κυρίως με τα… politics των Συνδέσμων τους (εθνική νόσος η “διοίκηση”!) και οι περισσότεροι τρέφουν ένα ενδιαφέρον για τον πολιτισμό που φτάνει μέχρι την διοίκηση ποδοσφαιρικών εταιρειών ή τον πιθηκισμό μιας δυτικοτραφούς γκλαμουριάς (σε βαλκανική έκδοση, εννοείται, με πολύ greek folkore και ενίοτε ολίγον από greek orthodoxy• υπάρχει δε τουλάχιστον ένας εξ αυτών που εισπράττει και επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης!- τέτοια επιχειρηματικότητα, τέτοιος πατριωτισμός και τέτοια αστική κουλτούρα). Ή μήπως θα χρηματοδοτήσουν οι πρώην γιαουρτοβιομήχανοι τις κοινωνικές και φιλοσοφικές σπουδές! Ή μήπως, η αμύθητη (και τόσο “παραγωγική”!) εκκλησιαστική και μοναστηριακή περιουσία, που θα αρκούσε να χρηματοδοτήσει πέντε Harvard και κάμποσα νοσοκομεία, αλλά μένει στο απυρόβλητο από τους κέρβερους της “παραγωγικότητας”, που δεν λογαριάζουν κανένα “πολιτικό κόστος”; Και πάλι Ουαί υμίν… Το εκκολαπτόμενο νομοσχέδιο πλήττει ακριβώς εκείνες τις δυνάμεις που είναι σήμερα τα θύματα της ως άνω διαπλοκής. Εκείνες τις δυνάμεις στις οποίες θα έπρεπε να στηριχθεί κάθε προσπάθεια μεταρρύθμισης. Δεν τις πλήττουν απλώς: τις αποβάλουν από το Πανεπιστήμιο, αφήνοντάς τους τρεις επιλογές: τη μετανάστευση ή την απασχόληση σε άλλους κλάδους (της “ανθούσας” και “αδιάφθορης” ελληνικής οικονομίας) ή την αυτοκτονία. Θα τα ζήσουμε και τα τρία. Και τα τρία είναι παραπάνω από σίγουρο ότι θα ανεβάσουν στα ύψη την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών πανεπιστημίων! Και θα προσελκύσουν σίγουρα τους καλύτερους επιστήμονες από το εξωτερικό, που διψούν να εργαστούν υπό τόσο ιδεώδεις όρους (και η Αλβανία εξωτερικό είναι άλλωστε). Ας μην έχει κανένας πολίτης την αυταπάτη ότι πρόκειται για ένα κλαδικό επαγγελματικό πρόβλημα. Στη Γερμανία του Χίτλερ και του Γκέμπελς η μεγαλύτερη συμφορά που γνώρισε ο Ευρωπαϊκός πολιτισμός άρχισε με το σύνθημα: Drei Professoren, Deutschland Verloren [“τρεις Καθηγητές και η Γερμανία χάθηκε”]. Η επιχείρηση σπίλωσης και δυσφήμισης των καθηγητών συλλήβδην αφορά απολύτως και εκείνους που δεν είναι καθηγητές, όπως το κυνήγι των Εβραίων αφορά τους μη Εβραίους. Όσοι βρήκαν εύκολα αποδιοπομπαίους τράγους και επαναπαύθηκαν χαιρέκακα που δεν ανήκαν στις “καταραμένες” φυλές, βρέθηκαν στο τέλος να υποστούν οι ίδιοι τις συνέπειες και φέρουν οι ίδιοι την ευθύνη και τον ανεξίτηλο σπίλο της βαρβαρότητας και του εξανδραποδισμού. Η παιδεία ενδιαφέρει την παρούσα κυβέρνηση όσο την ενδιαφέρει και η υγεία, η δημοκρατία, η κοινωνική συνοχή (ας μη μιλήσουμε για “κοινωνική δικαιοσύνη” και μας πουν “λαϊκιστές”), όσο την ενδιαφέρει η επιβίωση της συντριπτικής πλειονότητας των κατοίκων της χώρας, όσο την ενδιαφέρει η υπονόμευση της ζωής εκείνων που δεν έχουν γεννηθεί ακόμα. Το “μοντέλο Γουατεμάλα” που ακολουθείται (το “μοντέλο Δανία” μας τελείωσε• έκανε όμως τη δουλειά του μέχρι να πάρουμε τις εκλογές) δεν χρειάζεται ούτε νοσοκομεία (“δεν είναι δουλειά του υπουργού υγείας τα νοσοκομεία, αλλά να φροντίζει να μην πηγαίνουν οι πολίτες στα νοσοκομεία” δηλώνει ο κ. υπουργός- “συνάδελφος”, Καθηγητής Πανεπιστημίου και αυτός, συνταγματολόγος μεν σε θέση λογιστή δε …. για την εξυγίανσή της υγείας!) ούτε πανεπιστήμια ούτε βιβλιοθήκες ούτε ηλικιωμένους (“δεν πεθαίνουν κιόλας” όπως είπε με παράπονο ο ίδιος πολυπράγμων συνάδελφος, ως λογιστής του υπουργείου εργασίας) ούτε παιδιά. Χρειάζεται, καταστολή, τηλεόραση, γήπεδα, ναρκωτικά, φυλακές και νεκροταφεία. Είναι το πρόγραμμα ευθανασίας της νέας Ευρώπης. Και το πείραμα αρχίζει από τον αδύναμο κρίκο: την Ελλάδα. - - * Αναπληρωτής Καθηγητής Τομέα Φιλοσοφίας Τμήματος ΦΠΨ, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Μέγας Καζαμίας του 2011

του Νικού Κουνένη Ιανουάριος Η οικονομική κρίση επιβάλλει μικρές αλλαγές στο πατροπαράδοτο εορταστικό τραπέζι. Το μενού περιλαμβάνει πλέον βραστή γαλοπούλα σε φέτες για τοστ, γαρνιρισμένες με τριμμένη μπομπότα και λεπτοκομμένες λεμονόκουπες και σωταρισμένες με αραιωμένη μουστάρδα. Στο πρωτοχρονιάτικο διάγγελμά του ο πρωθυπουργός εξαγγέλλει νέα μέτρα για τη στήριξη της οικονομίας. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται η επιβολή φόρου κινητής περιουσίας, η μετατροπή των μηνιαίων αποδοχών σε δομημένες επενδύσεις πιθανής μελλοντικής εκπλήρωσης και η υποχρέωση καταβολής τέλους τεκνοποίησης στα ζευγάρια που επιμένουν να κάνουν παιδιά στις κρίσιμες σημερινές συνθήκες. Κατόπιν σκληρής κυβερνητικής διαπραγμάτευσης με την τρόικα, η επιβολή φόρου χρησικτησίας στα παγκάκια στα οποία διαμένουν οι άστεγου μετατίθεται για το δεύτερο εξάμηνο του έτους. Ο Ανδρέας Λομβέρδος ανακοινώνει δακρυσμένος πως παρά την σθεναρή αντίστασή του έναντι των δανειστών της χώρας, το 30% των νοσοκομείων θα κλείσει. Ενθαρρύνει δε τους πολίτες να ακολουθήσουν έναν υγιεινότερο τρόπο ζωής, ώστε να μη χρειαστεί να ριψοκινδυνεύσουν στα εναπομείναντα, και πλήρως εξυγιανθέντα, νοσηλευτικά ιδρύματα. Μετά από αλεπάλληλες διαψεύσεις, η Πορτογαλία προσφεύγει στον ευρωπαικό μηχανισμό στήριξης. Η ελληνική κυβέρνηση χαιρετίζει τον νέο της εταίρο, και προσφέρεται να τον εκπαιδεύσει στην απαραίτητη τεχνογνωσία. Φεβρουάριος Χίλιοι περίπου οικονομικοπολιτικοί νταβοτζήδες συζητούν και πάλι στο Νταβός για το παρόν και το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας. Κύριο θέμα της φετινής συνάντησης είναι η προστασία των επιχειρηματιών από το κράτος, υπό τον έλεγχο των επιχειρηματιών. Στην πρώτη του δημόσια εμφάνιση ο κ. Κανένας εκδηλώνει την πρόθεσή του να μονομαχήσει με τους κ.κ. Παπανδρέου και Σαμαρά για την πρωθυπουργία. Ο φιλόδοξος πολιτικός, ο οποίος συγκεντρώνει πλέον στις δημοσκοπήσεις ποσοστά ανώτερα του 80%, προτίθεται να εξαγγείλει σύντομα την ίδρυση του κινήματος των Κανενίστας, με στρατηγικό στόχο την οικοδόμηση του εγχώριου και παγκόσμιου κανενισμού. Σε κοινή τους ανακοίνωση οι κ.κ. Ανδρέας Ανδριανόπουλος, Τάκης Μίχας, Γιάννης Μαρίνος και Στέφανος Μάνος χαιρετίζουν το κυβερνητικό έργο καταπολέμησης της εργασιακής οκνηρίας, καταγγέλλουν κάθε είδους κρατική παρέμβαση στην οικονομία και απαιτούν την άμεση υλοποίηση της θεωρίας της Δημιουργικής Καταστροφής, διατυπωμένης από τον περίφημο κλασικό οικονομολόγο Γιόζεφ Αλόις Σουμπέτερ. Μάρτιος Η Ισπανία προσφεύγει στον ευρωπαικό μηχανισμό στήριξης. Ενθουσιασμένη για το γεγονός, η κυρία Μέρκελ δηλώνει πως επιτέλους οι PIIGS περιορίστηκαν στα χοιροτροφεία τους, προς όφελος της κτηνοτροφικής αναβάθμισης της γηραιάς ηπείρου. Στο πλαίσιο της όγδοης επί πρωθυπουργίας του μεταρρύθμισης του Κράτους, ο Γιώργος Παπανδρέου εξαγγέλλει μεγαλόπνοο σχέδιο μετατροπής των δημοσίων χώρων σε μη κρατικούς, ηπίως κερδοσκοπικούς. Το πιλοτικό πρόγραμμα περιλαμβάνει, μεταξύ των άλλων, και την επιβολή διοδίων στις αδιέξοδες οδούς. Οι συνεχιζόμενες μαζικές διαδηλώσεις στις μεγάλες πόλεις της χώρας αναγκάζουν την τρόικα να ιδρύσει νέα Αρχή με έδρα την Αθήνα, υπό την επωνυμία Κομμαντατούρ. Στο πρώτο διάταγμά της, υπογεγραμμένο από τον χερ Γκίεμπελς, η Αρχή απαγορεύει την κυκλοφορία μετά τη δύση του ηλίου και επιβάλλει στους διαδηλωτές και ταραξίες να φορούν ειδικό διακριτικό αστέρι στο πέτο τους. Απρίλιος Η Ένωση Αμνοεριφίων Ελλάδας καταγγέλλει το βάρβαρο έθιμο του σουβλιστού αρνιού και αντιπροτείνει εορτασμό του Πάσχα με κοψίδια από μπρόκολο, κουνουπίδι και σόγια. Ριζικός κυβερνητικός ανασχηματισμός, εν όψει της δέκατης τέταρτης επικαιροποίησης του μνημονίου. Η Λούκα Κατσέλη παίρνει τη θέση του Ανδρέα Λομβέρδου, ο Ανδρέας Λομβέρδος ξαναπαίρνει τη θέση της Λούκας Κατσέλη, ο Χρήστος Παπουτσής παίρνει τη θέση του Μιχάλη Χρυσοχοίδη και ο Μιχάλης Χρυσοχοίδης ξαναπαίρνει τη θέση του Χρήστου Παπουτσή. Στους ρόλους του Πάγκαλου και του Παπακωνσταντίνου παραμένουν οι Πάγκαλος και Παπακωνσταντίνου. Αλυσίδα εγκεκριμένων από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ελληνικό κράτος κολλεγίων προτίθεται να ιδρύσει ο ιδιοκτήτης σούπερ μάρκετ κύριος Φτερόπουλος. Ο γνωστός επιχειρηματίας ανακοίνωσε ότι η πολιτική προώθησης των νέων ανώτατων εκπαιδευτηρίων θα έχει ως αιχμή της το διαφημιστικό σλόγκαν «Είναι κεφάτος, σπουδάζει στου Φτερόπουλου». Μάϊος Με το άσμα «Αϊ αμ δε φερστ, γιου αρ δε σέκοντ, ιντίντ» ο Λάκης Ντορβάς κατακτά την δέκατη τρίτη θέση στο Φεστιβάλ Τραγουδιού της Γιουροβίζιον. Η είδηση ότι ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας κύριος Ντέιβιντ Κάμερον πάσχει από σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, οδηγεί τα χρηματιστήρια σε ραγδαία διολίσθηση και το επιτόκιο euribor σε νέα ιστορικά υψηλά. «Δεν τολμώ να φανταστώ τι θα συνέβαινε αν είχε και αρθριτικά», δηλώνει συντετριμμένος ο μπάτλερ του, κύριος Κάμερον Ντέιβις. Στο πλαίσιο της προσπάθειας για αναβάθμιση του πολιτικού του λόγου ο Γιώργος Παπανδρέου εγγράφεται σε σεμινάριο με θέμα την ορθή διατύπωση δευτερευουσών προτάσεων. Ενισχυτικά ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ παρακολουθεί και σειρά ιδιαιτέρων μαθημάτων, τα οποία παραδίδουν οι έγκριτοι γλωσσολόγοι Κώστας Σημίτης και Μιλτιάδης Έβερτ. Ιούνιος Ο περιφερειάρχης Θεσσαλονίκης κύριος Ψωμιάδης αντιμετωπίζει με γαμοσταυρίδια δημοσιογράφους που τον ρωτούν για πιθανή εμπλοκή του σε νεοπαγές σκάνδαλο, με ενεχόμενους τους μοναχούς εφτά μονών του Αγίου Όρους. «Γιατί παριστάνετε τους έκπληκτους, ρε; Πάντα χρησιμοποιώ το ιερό σύμβολο του σταυρού στους αγώνες μου εναντίον των απάτριδων αμαρτωλών», δηλώνει τρεις ώρες αργότερα σε δεκαεφτά παράθυρα, τα δεκαέξι εκ των οποίων είναι τηλεοπτικά. Υπουργική απόφαση της υπουργού Παιδείας και Δια Βίου Μάθησης κυρίας Άννας Διαμαντοπούλου επιτρέπει σε ιδιωτικούς παιδικούς σταθμούς να συνεργαστούν με παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων. Ο σταθμός «Μελισσούλα» του Χαλανδρίου ανακοινώνει σχετική συμφωνία με το Πανεπιστήμιο «Στρουμφ Άκι Γιουνιβέρσιτι» της Αλαμπάμα. Ιούλιος Την επιβολή φόρου χοληστερίνης, τριγλυκεριδίων, σακχάρου και ομοκυστεϊνης εισηγούνται από κοινού τα υπουργεία Οικονομικών και Υγείας στο πλαίσιο της κυβερνητικής εκστρατείας κατά των καρδιοαγγειακών παθήσεων. Οι φορολογούμενοι θα είναι στο εξής υποχρεωμένοι να επισυνάπτουν μαζί με τη φορολογική τους δήλωση και τις σχετικές αιματολογικές εξετάσεις. Μεγάλη αντεπίθεση των νατοϊκών δυνάμεων κατοχής στο Αφγανιστάν. Εξακόσιοι τριάντα τέσσερις αμερικανοί, σαράντα εννέα βρετανοί και δυο ιταλοί πεζοναύτες καταλαμβάνουν θέση στρατηγικής σημασίας σε απόσταση δεκαπέντε χιλιομέτρων από την πρωτεύουσα της χώρας. Στα χέρια των συμμάχων πέφτουν τρία φονταμενταλιστικά ποιμνιοστάσια, δυο τρομοκρατικά βουστάσια και δεκαοχτώ ισλαμικά αγροτεμάχια. Ο πρόεδρος της χώρας κύριος Χαμίντ Καρζάι ευχαριστεί με εθιμοτυπική γονυκλισία τον βρετανό επικεφαλής της μεικτής στρατιωτικής δύναμης, σερ Τζόναθαν Πίτμπουλ. Αύγουστος Τρομεροί καύσωνες στους δυο Πόλους οδηγούν ανθρώπους και ζώα στον θάνατο, εξαιτίας θερμοπληξίας. Η έμπρακτη αλληγεγγύη της διεθνούς κοινότητας εκφράζεται με την αποστολή χιλιάδων ηλεκτρικών ψυγειοκαταψυκτών, σε σχήμα ιγκλού. Μεγάλες πυρκαγιές αφανίζουν τα ελληνικά δάση. Μάχη με τις φλόγες δίνουν οι πυροσβεστικές δυνάμεις προσπαθώντας να διασώσουν τα εκατόν εικοσιτρία πεύκα και τριανταδύο έλατα που αποτελούν τον εναπομείναντα δασικό πλούτο του νομού Ηλείας. Εικασίες ότι η σοβαρή εγκεφαλική διάσειση που υπέστη ο Γιώργος Παπανδρέου πέφτοντας από παιδικό πατίνι μπορεί να συνεπιφέρει έκπτωση των νοητικών του λειτουργιών, διαψεύδονται από τον ελληνοαμερικανό καθηγητή του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ δόκτορα Γκας Καραγκούνις: «Στην περίπτωση του συγκεκριμένου ασθενούς κάτι τέτοιο είναι απολύτως αδύνατο», διαβεβαιώνει κατηγορηματικά ο διάσημος επιστήμονας. Σεπτέμβριος Μετά από αλλεπάλληλες πτώσεις ο Γενικός Δείκτης Τιμών του Χρηματιστηρίου Αθηνών ισορροπεί στο ιστορικό χαμηλό των 0,5 μονάδων. Ο πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς κύριος Νικηφόρος Γκλαμουρίτης διαβεβαιώνει πως τα δύσκολα ανήκουν πλέον στο παρελθόν και διαβεβαιώνει πως η ανοδική αντίδραση αποτελεί πλέον μονόδρομο. Αίσιο τέλος στην υπόθεση του ΟΣΕ, με αγοραστές τους κτηνοτρόφους Αλόις και Ρόζμαρι Στέμπλινγκερ, κατοίκους του χωριού Εμπερσφέλντεν της Βαυαρίας. «Κάναμε αυτή τη μικρή επένδυση για να εξασφαλίσουμε το μέλλον της Άννα- Κριστίνα και του Σεμπάστιαν, των αγαπημένων παιδιών μας», δηλώνουν πανευτυχείς οι νέοι ιδιοκτήτες. Το ενδιαφέρον στο μέτωπο των ιδιωτικοποιήσεων μετατοπίζεται πλέον στον διαγωνισμό για την εξαγορά της ΕΥΔΑΠ. Για την απόκτηση της εταιρείας έχουν εκδηλώσει μέχρι στιγμής ενδιαφέρον τρεις ιδιοκτήτες βυτιοφόρων από την Αλσατία, τη Λωραίνη και το Τιρόλο, και ένας απόγονος νερουλάδων από το Μαρούσι. Οκτώβριος «Είμαστε όλοι ενωμένοι, είμαστε όλοι ορεξάτοι. Όλοι μαζί τους φάγαμε!», δηλώνει ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης κύριος Πάγκαλος, βάζοντας τελεία στις φημολογίες για διαστάσεις απόψεων και πρακτικών στους κόλπους της κυβέρνησης. Στο πλαίσιο Πανελληνίου Συνεδρίου για τη σωτηρία του παραπαίοντος πιστωτικού συστήματος της χώρας ο υπουργός Οικονομικών ανακοινώνει νέο σχέδιο κρατικής ενίσχυσης των τραπεζών, ύψους σαράντα τεσσάρων δισεκατομμυρίων ευρώ. Η πλειονότητα των τραπεζιτών αντιμετωπίζει το σχέδιο με σκεπτικισμό, καθώς η πρότασή της να μην υπογραφούν αποδείξεις και άλλα επίσημα έγγραφα σχετικά με την είσπραξη του προαναφερθένος ποσού δεν γίνεται, σε πρώτη φάση, δεκτή από την κυβέρνηση. Δίνοντας ένα παράδειγμα αυτοσυγκράτησης στους εργαζομένους, ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος περικόπτει την επίσημη ετήσια του των 320.000 ευρώ κατά 519 ευρώ, ισορροπώντας την στο ποσό των 319. 481 ευρώ. Νοέμβριος Το βραβείο Νόμπελ Χημείας απονέμεται εξ αδιαιρέτου στους ηγέτες των χωρών της Ευρωπαικής Ένωσης. Οι διακεκριμένοι επιστήμονες τιμώνται για τον άθλο τους να μετατρέψουν το σκατό των λαών τους σε παξιμάδι. Οι πρωτοφανείς βροχές και καταιγίδες που ξεσπούν στο λεκανοπέδιο δημιουργούν μια υδάτινη διαχωριστική γραμμή στη λεωφόρο Λιοσίων, η οποία κόβει στα δυο για είκοσι μέρες την πρωτεύουσα. Ο προσωρινός ποταμός δίνει την ευκαιρία σε χιλιάδες ιδιοκτήτες σκαφών και λάτρεις του ράφτινγκ να ψυχαγωγηθούν στα ορμητικά νερά του, στα οποία, σύμφωνα με μαρτυρίες, εθεάθησαν επίσης σκυλόψαρα, τσούχτρες και τραπεζίτες. Ενδεδυμένος με μαύρο κολάν, ο έλλην πρωθυπουργός συμμετέχει για μια ακόμη φορά στον διεθνή μαραθώνιο της Αθήνας και αποσπά τα έπαθλα «Μπάτμαν» και «Ράνιγκ Άβερελ». Δεκατρείς ακόμη ευρωπαικές και αμερικανικές τράπεζες οδηγούνται στη χρεοκοπία. Στις τελευταίες δραματικές συνεδριάσεις των διοικητικών τους συμβουλίων τα συμμετέχοντα στελέχη επιδεικνύουν απαράμιλλο θάρρος, αποφασίζοντας θεαματική αύξηση των τελευταίων τους μπόνους. Δεκέμβριος Ντόμινο λαικών εξεγέρσεων στις χώρες του ευρωπαικού νότου και την Ιρλανδία, αναγκάζει τα μέλη των κυβερνήσεών τους σε εσπευσμένη αναχώρηση με ελικόπτερα, προς άγνωστες κατευθύνσεις. Προς το τέλος του μήνα ο έλλην πρωθυπουργός εντοπίζεται τυχαία από ρεπόρτερ στα νησιά Τόγκα. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του δημοσιογράφου, ο Γιώργος Παπανδρέου ασχολείται καθημερινά με τον αθλητισμό, τον αυτοερωτισμό και την υγιεινή διατροφή, προετοιμάζοντας παράλληλα τα απομνημονεύματά του τα οποία αναμένεται να υπερβούν τον αριθμό των δεκαπέντε σελίδων. Προσπαθώντας να εκμεταλλευτούν το απρόσμενο κενό εξουσίας, ο Αντώνης Σαμαράς, ο Γιώργος Καρατζαφέρης, η Ντόρα Μπακογιάννη και ο Φώτης Κουβέλης καταφθάνουν ταυτόχρονα στο Μέγαρο Μαξίμου, όπου και συμπλέκονται βιαίως μεταξύ τους. Η εκδίωξή τους από το εξεγερμένο πλήθος, τούς αναγκάζει να κατευθυνθούν και αυτοί προς το πλησιέστερο ελικοδρόμιο, από όπου και θα αναχωρήσουν εσπευσμένα προς μυστικούς προορισμούς.

Γέμισε πράκτορες η Ευρώπη

Γέμισε πράκτορες η Ευρώπη

from JUNGLE-Report by SPY

Από αυτούς που πληρώνονται από τον Σόρος καλέ, για να κάνουν ζημιές και να προκαλούν αναταραχές στην ευνομούμενη κοινωνία (sic).

Πράαχτορες στην Αγγλία:

Πηγή: http://www.gettyimages.co.uk/Search/Search.aspx?EventId=107403913&EditorialProduct=News

Πράαχτορες στην Ιταλία:

(διασύρουν διεθνώς τη χώρα)

Πηγή: http://www.businessinsider.com/italy-student-protests-2010-11?slop=1

Πράαχτορες στη Γαλλία:

Πηγή: http://www.dailymail.co.uk/news/article-1322441/France-riots-Demonstrations-pension-reforms-continue-ninth-day.html

Πράαχτορες στην Ισπανία:




Πράαχτορες στην Ελλάδα:

Ήταν ένα σύντομο ποστ-διάλειμμα, για να ξεσκεπάσουμε όλους αυτούς που πληρώνει ο Σόρος πανευρωπαϊκά, μέχρι να ετοιμάσει ο SLY το άρθρο του για τον μπατσολάγνο/αυθαιρετολάγνο Αδώνιδα.



ΥΓ: Ευχόμεθα το παρόν να φανεί χρήσιμο σε ΚΚΕ, Λά.Ο.Σ. και λοιπούς πρακτορολόγους.

Πηγη: Jungle Report

Μη φοβάσαι!

Εψιλον, Κυριακή 5 Δεκεμβρίου 2010

Ο φόβος ως πολιτικό εργαλείο και πώς θα το αχρηστέψουμε

Συλλογικά και ατομικά όλοι κάτι φοβόμαστε: τη χρεοκοπία, την απόλυση, την κατάρρευση του ευρώ, τους ιούς, τους χωρισμούς, μήπως πέσει ο ουρανός στα κεφάλια μας. Κι όμως, ο αμερικανός καθηγητής Κόρεϊ Ρόμπιν με το βιβλίο του «Φόβος: Η ιστορία μιας πολιτικής ιδέας» αποκαλύπτει ότι ο φόβος είναι το πιο αποτελεσματικό εργαλείο πολιτικής χειραγώγησης. Το δηλητήριο που παραλύει τη δράση και την αντίσταση στην επέλαση οποιασδήποτε εξουσίας. Υπάρχει αντίδοτο; Ναι, λέει ο καθηγητής. Να ξεφοβηθούμε και να αντεπιτεθούμε.

Φόβος: Η ιστορία μιας πολιτικής ιδέας». Ο τίτλος στο εξώφυλλο του βιβλίου που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια μοιάζει να αναφέρεται (και) στην κατάσταση στην Ελλάδα. Ο αμερικανός πολιτικός επιστήμονας Κόρεϊ Ρόμπιν έγραψε το βιβλίο όταν μεσουρανούσε ο «πόλεμος κατά της τρομοκρατίας» και τη διεθνή πολιτική υπαγόρευε ο φόβος των τρομοκρατικών χτυπημάτων.

Σήμερα τη σκυτάλη στη φοβική ατζέντα παραλαμβάνει ο οικονομικός φόβος, καθώς καλούμαστε να φτωχύνουμε για να μην πτωχεύσουμε. Η κάμερα της εξουσίας αλλάζει γωνία λήψης, η ταινία εξακολουθεί να είναι θρίλερ. Μια συνέντευξη με το συγγραφέα του «Φόβου» επιβάλλεται, ειδικά τώρα που το αμερικανικό μοντέλο του φόβου και της αυθαιρεσίας στο χώρο εργασίας έρχεται στη χώρα μας μέσω μνημονίου, με την κατεδάφιση των συλλογικών συμβάσεων και την καταπάτηση στοιχειωδών δικαιωμάτων.

Οχι, όμως, για να σκιαχτούμε κι άλλο, αλλά επειδή είναι -επιτέλους- καιρός να ξεφοβηθούμε.

Πόσο έχει αλλάξει η πολιτική του φόβου από τότε που ξέσπασε η οικονομική κρίση; «Το οικονομικό άγχος παίζει μεγαλύτερο ρόλο τώρα από ό,τι στις αρχές της δεκαετίας και ο φόβος της τρομοκρατίας φαίνεται να έχει υποχωρήσει. Ομως η πολιτική του φόβου παραμένει: οι πολιτικοί ηγέτες και οι ελίτ επιλέγουν κάθε φορά να εστιάσουν σε κάτι ως αντικείμενο ανησυχίας. Πα- ρότι το οικονομικό άγχος έχει αυξηθεί απότομα τα τελευταία χρόνια, οι πολιτικές ελίτ δεν του έχουν δώσει τόση σημασία - ή τουλάχιστον δεν το αναδεικνύουν σε κεντρικό ζήτημα της πολιτικής τους, όπως έκαναν με το φόβο της τρομοκρατίας. Σε επίπεδο δημοσιονομικών δαπανών και προϋπολογισμού, ο στρατιωτικός τομέας στις ΗΠΑ εξακολουθεί να καλύπτει ένα υπέρογκο ποσό ανελαστικών κονδυλίων».

Θεωρείτε, δηλαδή, ότι οι ελίτ δεν αντέδρασαν επαρκώς στο χρηματοπιστωτικό κραχ του '08; «Η αντίδρασή τους δεν είχε ούτε κατά διάνοια την ίδια ένταση με την οποία αντέδρασαν στα χτυπήματα τις 11ης Σεπτεμβρίου. Τους πήρε πολύ χρόνο να συνειδητοποιήσουν τις επιπτώσεις του κραχ και σε κανένα βήμα της διαδικασίας δεν ξόδεψαν αρκετά χρήματα, ούτε έκαναν αρκετά για να αντισταθμίσουν τα προβλήματα που προξένησε το κραχ, όπως έχουν εύστοχα υποδείξει κριτικές φωνές σαν του Πολ Κρούγκμαν. Ολα αυτά επιβεβαιώνουν το κεντρικό επιχείρημα του βιβλίου μου: αν ο φόβος είναι πολιτική κατασκευή, αυτό σημαίνει ότι δεν γεννιούνται όλοι οι φόβοι ίσοι. Σε κάποιους δίνεται μεγαλύτερη βαρύτητα απ' ό,τι σε άλλους».

Ποιος είναι ο ρόλος των δημοσιογράφων στην κατασκευή του πολιτικού φόβου, ειδικά σε μια εποχή κρίσης των ΜΜΕ; «Θεωρώ ότι οι αλλαγές στο ρόλο των δημοσιογράφων και της δημοσιογραφίας γενικότερα στην πολιτική του φόβου είναι μία από τις σημαντικότερες εξελίξεις των τελευταίων χρόνων. Οταν έγραψα το "Φόβο" η μπλογκόσφαιρα ήταν ακόμα στο ξεκίνημά της. Υπήρχε κριτική απέναντι στα ΜΜΕ, αλλά περιοριζόταν σε κάποιες λίγες αριστερές φωνές. Πλέον η κριτική απέναντι στα ΜΜΕ εκφράζεται από περισσότερες πηγές, με μεγαλύτερη δριμύτητα, από αρθρογράφους που επιτελούν έργο ζωτικής σημασίας. Μπορεί αυτές οι φωνές να μην επαρκούν για να αναχαιτίσουν τη χιονοστιβάδα πολιτικού φόβου -πολλοί από αυτούς έγραφαν ενάντια στον πόλεμο στο Ιράκ χωρίς να καταφέρουν να τον σταματήσουν-, προσφέρουν όμως ένα πολύτιμο βήμα στα κοινωνικά κινήματα και στους ακτιβιστές, για να εκφράσουν την κριτική τους και να αρθρώσουν εναλλακτικές προτάσεις. Οι δημοσιογράφοι εξακολουθούν σε μεγάλο βαθμό να υπηρετούν το μηχανισμό του φόβου, έχουν όμως να αντιμετωπίσουν κάποιους πολύ σοβαρούς αντιπάλους - και αναφέρομαι κυρίως στα ανεξάρτητα μέσα στο διαδίκτυο».

Χρησιμοποιείτε διαφορετικές λέξεις (φόβος, τρόμος, άγχος, ολοκληρωτισμός) για να περιγράψετε την έννοια του πολιτικού φόβου στη σκέψη διαφορετικών φιλοσόφων. Ποια προσέγγιση θεωρείτε πιο επίκαιρη; «Η προσέγγιση του Χομπς (την οποία αποκαλώ "φόβο") προσφέρει το πιο χρήσιμο πεδίο εκκίνησης για να αρχίσουμε να κατανοούμε την πολιτική του φόβου σήμερα. Αν και διαφωνώ με στοιχεία της ανάλυσής του (οπωσδήποτε διαφωνώ με την πολιτική του θέση), ο Χομπς εστιάζει στα κριτικά στοιχεία του φόβου περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο σύγχρονο θεωρητικό: αναδεικνύει το ρόλο των ελίτ εντός και εκτός της κρατικής μηχανής και της πολιτικής ιδεολογίας, στο πώς καθορίζουν τι πρέπει να φοβόμαστε στον δημόσιο βίο, πώς προσλαμβάνουμε αυτούς τους φόβους και πώς πρέπει να τους αντιμετωπίζουμε. Ασχολείται με το πώς οι πολιτιστικοί θεσμοί καλλιεργούν το φόβο. Στην εποχή του ήταν οι εκκλησίες και τα πανεπιστήμια· στην εποχή μας είναι τα ΜΜΕ. Επί πλέον, αναδεικνύει τη σχέση μεταξύ εσωτερικής πολιτικής και διεθνούς ασφάλειας. Εκεί που πιστεύω ότι κάνει λάθος είναι πως δίνει υ- περβολική έμφαση στην ενότητα κράτους και κοινωνίας των πολιτών. Θεωρώ ότι αυτοί οι θεσμοί μπορούν να είναι αποσπασματικοί και διαχωρισμένοι και, παρ' όλα αυτά, να εξακολουθούν να γεννάνε το φόβο».

Αντίθετα με τον Χομπς, εσείς υποστηρίζετε ότι ο φόβος δεν είναι εποικοδομητικός. Τι μπορεί να μας εμπνεύσει αντί για το φόβο; «Το σημείο εκκίνησης για μένα είναι η διανοητική και ηθική κληρονομιά της Αριστεράς, η έμφαση στην ισότητα, στα ανθρώπινα δικαιώματα και στη δικαιοσύνη. Ο φόβος γίνεται καθοριστικός παράγοντας στη δημόσια ζωή, όταν δεν υπάρχει τίποτ' άλλο να μας παρακινήσει σε δράση. Γι' αυτό και η πολιτική του φόβου είναι τόσο ισχυρή σε μετεπαναστατικές ή αντεπαναστατικές εποχές όπως η δική μας. Οσο δυναμώνουν τα κοινωνικά κινήματα, η λαϊκή απαίτηση για ελευθερία και ισονομία τόσο λιγότερο επιρρεπείς γινόμαστε στην πολιτική του φόβου».

Στο κεφάλαιο του βιβλίου σας «Η αμερικανική εκδοχή του φόβου» περιγράφετε πώς λειτουργεί ο πολιτικός φόβος στις ΗΠΑ. Τι το ξεχωριστό έχουν οι ΗΠΑ σε σχέση με τα ευρωπαϊκά κράτη; «Οι ΗΠΑ έχουν τρία χαρακτηριστικά που τις διαφοροποιούν από τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη: Πρώτο, η κυβέρνηση είναι περισσότερο πολυδιασπασμένη απ' ό,τι (για πα- ράδειγμα) η κυβέρνηση της Γαλλίας ή της Βρετανίας. Η κεντρική μας κυβέρνηση στην Ουάσινγκτον χωρίζεται σε τρία όργανα, το καθένα από τα οποία μπορεί να θέσει βέτο σε πολλά σημεία, και να ακυρώσει την πολιτική δράση. Αυτή η κυβέρνηση με τη σειρά της μοιράζεται την εξουσία της με 50 ομοσπονδιακές κυβερνήσεις και πολλές περισσότερες δημοτικές. Οπότε το πολιτικό μας σύστημα είναι λιγότερο ικανό για συνολική δράση. Κατά δεύτερο λόγο, οι θεσμοί της κοινωνίας των πολιτών (εκκλησίες, πανεπιστήμια, ομάδες πολιτών κ.λπ.) έχουν σημαντικές εξουσίες απέναντι στο κράτος. Και πάλι, ακόμα κι αυτοί οι θεσμοί έχουν δικαιώματα βέτο.

»Σε αντίθεση με πολλούς προοδευτικούς και συντηρητικούς διανοητές, που θεωρούν ότι όλα αυτά τα χαρακτηριστικά κάνουν την κοινωνία μας πιο ελεύθερη, το δικό μου επιχείρημα είναι ότι οι πολλοί αλληλοαναιρούμενοι θεσμοί κάνουν την κοινωνία μας πιο καταπιεστική. Τέλος, σ' εμάς στις ΗΠΑ υπάρχει τεράστια απορρύθμιση στους χώρους εργασίας. Ο κύριος μηχανισμός καταπίεσης και καταναγκασμού σ' αυτήν τη χώρα δρα στους χώρους εργασίας, και αυτό συμβαίνει επειδή οι εργοδότες στις ΗΠΑ έχουν συγκεντρώσει πολύ περισσότερη δύναμη από ό,τι τα αφεντικά στην Ευρώπη».

Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το φόβο στον εργασιακό χώρο, που αυξάνεται παράλληλα με τους δείκτες ανεργίας και το βάθεμα της κρίσης; «Εχει αποδειχθεί ότι η πολιτική του εκφοβισμού στο χώρο εργασίας είναι πάντα πιο έντονη σε καταστάσεις υψηλής ανεργίας. Οταν οι εργαζόμενοι δεν έχουν περιθώρια να βρουν αλλού δουλειά, αν πιστεύουν ότι πρέπει να νιώ- θουν τυχεροί που έχουν έστω μια δουλειά, έστω και με άθλιους όρους, τότε είναι πολύ πιο ευάλωτοι στις διαθέσεις των εργοδοτών απ' ό,τι σε περιόδους χαμηλής ανεργίας. Αυτό, όμως, που παίζει τον μεγαλύτερο ρόλο είναι το πώς αντιδρά το κράτος, με εναλλακτικές λύσεις, επιδόματα ανεργίας, προγράμματα απασχόλησης κ.λπ. Αυτό που βλέπουμε τώρα είναι ότι, καθώς τα επιδόματα στερεύουν και η ύφεση βαθαίνει, τουλάχιστον όσον αφορά την απασχόληση, τα παραδοσιακά στηρίγματα στα οποία οι άνθρωποι βασίζονταν παλιότερα, όπως οι θεσμοί του κράτος πρόνοιας, τώρα απλώς δεν υπάρχουν. Αυτό και μόνο αρκεί για να κάνει τους εργαζόμενους να φοβούνται περισσότερο».

Οι πολιτικοί, τα ΜΜΕ, το Χόλιγουντ, οι εργοδότες, η αστυνομία, οι διάφοροι προφήτες της Νέας Εποχής, μας επαναλαμβάνουν σε κάθε τόνο : «Να φοβάστε, να φοβάστε πολύ». Πώς μπορούμε να αγνοήσουμε το φόβο, όταν με κάθε τρόπο μάς λένε ότι η αντίσταση είναι μάταιη και αυτοκαταστροφική; «Μπορούμε απλώς να πούμε όχι. Ο πολιτικός φόβος είναι αποτελεσματικός μόνον όταν εμείς, οι πολίτες, τον δεχόμαστε και τον αναπαράγουμε. Αν αρνηθούμε το φόβο, τους χαλάμε τη συνταγή. Σκεφτείτε όλα τα μεγάλα κινήματα στην Ιστορία, τις εξεγέρσεις των σκλάβων, την αντίσταση στο φασισμό, τους πολιτικούς διαφωνούντες στη Σοβιετική Ενωση και πολλούς άλλους. Ολοι τους αρνήθηκαν να συναινέσουν στη μία ή την άλλη μορφή πολιτικής του φόβου, και μ' αυτήν τους την πράξη κατέστησαν την πολιτική του φόβου λιγότερο αποτελεσματική από ό,τι εάν δεν υπήρχε αντίσταση. Ο Χομπς σ' αυτό ήταν τρομερά διεισδυτικός. Είχε πει ότι η εξουσία είναι σαν τη δόξα ή τη φήμη: Ενδυναμώνεται καθώς προελαύνει. Είναι σαν τη χιονοστιβάδα. Ανακόψτε την επέλασή της - και δεν θα αυξηθεί».

Γράφετε πως ο φόβος της τρομοκρατίας χρησιμοποιείται για να καταστείλει τα εργατικά κινήματα, το συνδικαλισμό, το δικαίωμα στη διαδήλωση και την απεργία, καταπατώντας ελευθερίες στο όνομα της ασφάλειας. Πώς θα περιγράφατε τη σημερινή κατάσταση; «Φοβάμαι πως η κατάσταση έχει χειροτερέψει από τότε που έγραψα το βιβλίο μου για το φόβο. Το εργατικό κίνημα σήμερα είναι πιο αδύναμο απ' ό,τι ήταν πριν από 10 χρόνια. Τα μέλη των συνδικάτων μειώνονται, ειδικά στον ιδιωτικό τομέα. Δυστυχώς, σήμερα η κυβέρνηση Ομπάμα συμμετέχει στην κατά μέτωπο επίθεση ενάντια στα σωματεία των εκπαιδευτικών. Τα σωματεία των εκπαιδευτικών είναι ένας από τους ακρογωνιαίους λίθους του εργατικού κινήματος, τουλάχιστον εδώ στις ΗΠΑ. Αν καταφέρουν να μας κάνουν να γονατίσουμε, η κατάσταση μπορεί να εξελιχθεί πολύ άσχημα όχι μόνο για τους εκπαιδευτικούς, αλλά για όλους τους εργαζόμενους».

Μια πρακτική συμβουλή για να ξεφοβηθούμε; «Οργανωθείτε στα συνδικάτα σας. Εν ανάγκη, δημιουργήστε εσείς συνδικάτα και δράστε συλλογικά μέσα σ' αυτά. Στις ΗΠΑ το κυριότερο παράδειγμα για το πώς να αψηφάς το φόβο είναι τα εργατικά συνδικάτα. Δεν ξέρω πώς είναι σ' εσάς στην Ελλάδα, αλλά σ' εμάς είναι πολύ δύσκολο για έναν εργαζόμενο να αναπτύξει συνδικαλιστική δράση. Οι εργοδότες χρησιμοποιούν κάθε είδους ραδιουργία και εκφοβισμό για να το εμποδίσουν. Οπότε, κάθε φορά που οι εργαζόμενοι οργανώνονται συνδικαλιστικά, αυτό σημαίνει όχι μόνον ότι έχουν ξεπεράσει τους μηχανισμούς του φόβου, αλλά και ότι έχουν οχυρωθεί εναντίον τους.

»Αυτοί οι μηχανισμοί συμπεριλαμβάνουν την απειλή (αλλά και την πραγματοποίηση) της απόλυσης, την απειλή (και την πραγματοποίηση) της επίπληξης και της τιμωρίας, την απειλή (και την πραγματοποίηση) της παρενόχλησης και του προπηλακισμού σε ώρα δουλειάς. Η εργατική συνδικαλιστική δράση είναι ο μόνος τρόπος για να νικήσουμε το φόβο που κυριαρχεί στους χώρους εργασίας».

Κόρεϊ Ρόμπιν

Ποιος είναι

* Πολιτικός διανοητής, δημοσιογράφος και συγγραφέας, ο Κόρεϊ Ρόμπιν διδάσκει πολιτική επιστήμη στο Brooklyn College και στο Graduate Center του City University of New York - δύο από τα κορυφαία δημόσια πανεπιστημιακά ιδρύματα στις ΗΠΑ.

* Οι μελέτες του επικεντρώνονται στα φαινόμενα του συντηρητισμού, του νεοσυντηρητισμού και της αντεπανάστασης στον αγγλοσαξονικό κόσμο. Αρθρα του έχουν δημοσιευθεί στον ημερήσιο, περιοδικό και επιστημονικό Τύπο - από τη «New York Times» και την «Washington Post» ώς τα προοδευτικά περιοδικά «The Nation» και «Dissent» και τις ακαδημαϊκές επιθεωρήσεις «Political Science Review», «Social Research», «Theory and Event».

* Το βιβλίο του «Φόβος: Η ιστορία μιας πολιτικής ιδέας», αν και γράφτηκε το 2004, παραμένει εξαιρετικά επίκαιρο, κυρίως στην ανάλυση για τον εργασιακό φόβο.

Διαβάστε

.............. 1 ..............

Zygmunt Bauman, «Ρευστός φόβος», μτφρ. Γιώργος Θ. Καράμπελας, εκδόσεις Πολύτροπον

Ο κορυφαίος ευρωπαίος στοχαστής ανατέμνει

τους μοντέρνους φόβους της εποχής μας.

Αν διαβάστε ένα μόνο βιβλίο για το φόβο,

ας είναι αυτό.

.............. 2 ..............

Χάντερ Σ. Τόμπσον, «Φόβος και παράνοια

στο Λας Βέγκας», μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς, εκδόσεις Πατάκη

Ενα άγριο ταξίδι στην καρδιά του αμερικάνικου ονείρου. Μυθιστόρημα, gonzo δημοσιογραφικό παραλήρημα, ένα ψυχεδελικό τριπάκι στην έρημο της Νεβάδας, ένα ρέκβιεμ για τα κινήματα του '60, μια ελεγεία για το φόβο και την παράνοια που θεριεύουν μέσα μας, αλλά και γύρω μας.

Δείτε

«Η βιτρίνα» (The Front), σκην. Μάρτιν Ριτ, 1976

Νοικιάστε το, κατεβάστε το, δείτε το με κάθε τρόπο. Αριστουργηματική τραγικωμωδία, με ήρωα έναν σεναριογράφο της Μαύρης Λίστας (μεγαλειώδης ο Ζίρο Μόστελ), που βρίσκει ως βιτρίνα του έναν σερβιτόρο (ιδανικός ως φοβητσιάρης ο Γούντι Αλεν). Ο άνθρωπος-βιτρίνα, αρχικά απολίτικος και ατομιστής, σπάει σιγά σιγά το κέλυφος του φόβου και αναρωτιέται «τι στο διάολο πραγματικά συμβαίνει».

Κείμενο για συζήτηση του οράματος της σχολής 10 χρόνια μετά την ίδρυση του ,με αφορμή άρθρο των ιδρυτικών μελών της.

Απάντηση σε προηγουμενή αναρτησή

Μετά από 10 χρόνια λειτουργίας της ακαδημαϊκής μονάδας της Σύρου, διαβάζοντας αυτό το άρθρο προβάλλω τις ανησυχίες μου όχι τόσο πλέον για το όραμα αλλά για την τύχη των εν δυνάμει μηχανικών σχεδίασης προϊόντων και συστημάτων.

Στην ερώτηση ποιο ήταν το αρχικό όραμα της σχολής και η βασική αιτία που συγκροτήθηκε

παραθέτω πιθανές απαντήσεις όπως:

i) Συγκροτήθηκε για να καλύψει την ανάγκη της ελληνικής κοινωνίας / οικονομίας / ίσως και βιομηχανίας/παραγωγής για μηχανικούς σχεδίασης (design engineers ) που προϋπήρχε και αποτελεί αναγκαίο σκαλί στη σκάλα της ανάπτυξης αυτής της χώρας? ii) Συγκροτήθηκε με σκοπό να εμπνεύσει τη δημιουργία και ανάπτυξη ενός παρόμοιου με τα παγκόσμια πρότυπα οικοσυστήματος σχεδίασης και παραγωγής στην Ελλάδα στο οποίο οι μελλοντικοί σχεδιαστές θα ευδοκιμήσουν. iii)Συγκροτήθηκε με σκοπό να απορροφηθούν οι γνώσεις καθηγητών που διαμένουν στην Ελλάδα με σκοπό τη δημιουργία ενός παγκόσμια ανταγωνιστικού επιστημονικού κλάδου της σχεδίασης που θα χαίρει παγκόσμιας αναγνώρισης?

Η σωστή απάντηση θα ήταν φυσικά όλα από τα παραπάνω, φοβάμαι όμως ότι περισσότερο από ένα από αυτά δεν ικανοποιείται στο τμήμα μας.

Στην i) περίπτωση, αντιλαμβάνομαι ότι η ελληνική οικονομία δεν σημείωσε ποτέ μια παγκοσμίως αξιοσημείωτη ακμή απεναντίας τώρα στην ύφεση που διανύει, η κοινωνία τείνει σε λύσεις φτηνών προϊόντων όπου η έλλειψη σχεδιαστή είναι φανερή παρά το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός της χώρας διαμηνύει καθημερινά τη στροφή προς τη ποιότητα .Η τάση στην καλύτερη των περιπτώσεων είναι η αντιγραφή προϊόντων σχεδιαστών του εξωτερικού και εφαρμογή τους στον ελλαδικό χώρο μειώνοντας κόστος και ρίσκο με συνέπεια τα προϊόντα να αποκλίνουν ποιοτικά. Ο έλληνας σχεδιαστής δεν έχει θέση στο παρόν σύστημα. Όλα αυτά έρχεται να τα συμπληρώσει το γεγονός ότι τα εργασιακά δικαιώματα του νεοσύστατου κλάδου δεν έχουν εξασφαλιστεί όπως όφειλαν οι αρμόδιοι τουλάχιστον ηθικά προς τους απόφοιτους αν όχι νομικά.

Στη ii) περίπτωση, σε ένα περιβάλλον όπου η ανάπτυξη και η καινοτομία αποτελεί μόνο συζήτηση, γραφική για κάποιους πλέον, ακόμη και αν η πρόθεση είναι θεμιτή τα αποτελέσματα απογοητεύουν. Θα δεχόμουν ευχάριστα το ότι κάνω λάθος αν κάποιος είχε να μου παραθέσει τις κινήσεις που έγιναν μετά την ίδρυση του τμήματος για την προώθηση των πλεονεκτημάτων του νέου κλάδου και της προσπάθειας πειθούς κοινωνικών, πολιτικών και ιδιωτικών φορέων ,για την συνεισφορά του τμήματος στην ελληνική βιωσιμότητα με φυσικό απώτερο σκοπό να στηριχτεί από τις ομάδες αυτές.

Στη iii) περίπτωση ,αντιλαμβάνομαι ότι διεθνώς αναγνωρισμένοι καθηγητές είχαν την ανάγκη να μεταλαμπαδεύσουν τις γνώσεις τους, και ευνοημένοι από πολιτικές συγκυρίες δημιούργησαν πανεπιστημιακό τμήμα για τον κλάδο. Ίσως το ατυχές είναι ότι παρά το γεγονός ότι πολλοί από αυτούς γνωρίζουν ότι σημαντικό ρόλο παίζουν τόσο εθνογραφικοί όσο και κοινωνικοί παράγοντες και όχι μόνο η πολιτική συναίνεση για την ίδρυση και μόνο ,δεν εντόπισαν εγκαίρως τα προβλήματα τα οποία θα αντιμετωπίσουν. Προβλήματα όπως ότι στην Ελλάδα έχουμε προπτυχιακά πολυτεχνικά τμήματα 5ετους φοίτησης και όχι τριετούς όπως τα περισσότερα από τα παραδείγματα που αναφέρετε στο παραπάνω άρθρο. Με αποτέλεσμα φυσικά και να μας παρέχονται περισσότερες γνώσεις στα 5 χρόνια εφόσον παρακολουθούνται 15 τουλάχιστον παραπάνω μαθήματα σε αυτό το διάστημα. Προβλήματα επίσης όπως ότι το συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο αν και χρίζει σοβαρής αντιμετώπισης στο εξωτερικό από τους παραγωγικούς φορείς λόγο της τεχνολογικά ανεπτυγμένης τους βιομηχανίας και έρευνας(σε ένα κύκλο όπου το πρώτο στοιχείο παρασύρει το άλλο και vice versa) ο Ελλαδικός χώρος ποτέ δε γνώρισε το προνόμιο αυτό στηριζόμενος στον τουρισμό στην γεωργία και με μελλοντικό σωτήρα της οικονομίας την παροχή υπηρεσιών. Ένα εύστοχο ερώτημα τίθεται εδώ. Είναι η πρόθεση του τμήματος να αντιμετωπίζει τους φοιτητές του ως μηχανικούς οι οποίοι α) έχουν σκοπό να δουλέψουν στον ελλαδικό χώρο?, β)στο εξωτερικό? ,γ) ως επιστήμονες στον ελλαδικό χώρο ?δ) στο εξωτερικό?

Χωρίς να περιμένω σαφή απάντηση γιατί φυσικά αυτό εξαρτάται και από τους στόχους και τις κλίσεις του κάθε φοιτητή μπορώ να υπογραμμίσω ότι μόνο στην δ) περίπτωση τα δεδομένα ακούγονται ενθαρρυντικά. Η διεπιστημονικότητα της σχολής δημιουργεί σαφώς ένα πολύ δυνατό θεμέλιο για φοιτητές που θέλουν να συνεχίσουν ερευνητικά στο εξωτερικό. Οι πολυσύνθετοι φοιτητές που θα επιλέξουν το δ) για να εκμεταλλευτούν την υποδομή των ερευνητικών ιδρυμάτων του εξωτερικού και να συνεχίσουν με τη λεπτομέρεια, που δεν τους δόθηκε η δυνατότητα να ανακαλύψουν εντός του ελληνικού αυτού ιδρύματος και λόγο έλλειψης χρηματοδότησης ,υποδομών και συνεργασίας με τους αντίστοιχους έξω-πανεπιστημιακούς φορείς στο επαρχιακό αυτό τμήμα, που έχει δραματικά μεγάλη σχέση με τις νέες τεχνολογίες(ενδεικτικά αναφέρω το Νεώριο, τις βιομηχανικές περιοχές τόσο στην περιφέρεια Αττικής , κεντρικής Μακεδονίας και άλλων αξιόλογων ελληνικών πρωτοβουλιών). Έχουν όμως όλοι οι φοιτητές τα χρήματα να επιλέξουν περεταίρω σπουδές. Ακόμη και εδώ αναδύετε ελάττωμα και δεν είναι άλλο από την έλλειψη παροχής αλλά ακόμη και έγκυρης ποιοτικής ενημέρωσης για πιθανές υποτροφίες προωθώντας και βοηθώντας έτσι ικανούς φοιτητές να εξελιχθούν.

Η α) περίπτωση αντίθετα ακούγετε η πιο αποθαρρυντική για έναν φοιτητή που μετά από τα 10 χρόνια λειτουργίας της σχολής δεν έχει σαφή επαγγελματικά δικαιώματα, σαφή αρμοδιότητες σε οποιαδήποτε εργασιακό περιβάλλον αλλά και πέρα από τις προσωπικές του ανησυχίες πάνω στο χώρο , σαφή εξειδίκευση. Η προσφορά του σε οποιαδήποτε εργασιακό περιβάλλον εκτός της ελεύθερης άσκησης του επαγγέλματός του είναι παραπάνω από μάταια.

Η β) και η γ) δε παύουν να είναι αποθαρρυντικές ωστόσο μετριάζουν τις πιθανότητες του φοιτητή να συνεχίσει ομαλά μετά τον προπτυχιακό κύκλο σπουδών.

Συγκεκριμένα στη β) περίπτωση πολύ επίμονοι και πολυσύνθετοι σχεδιαστές με σαφέστατες ικανότητες στο συγκεκριμένο αντικείμενο μπορεί να κερδίσουν σε ένα δύσκολο ανταγωνιστικά παγκόσμιο σκηνικό μια θέση εργασίας στο εξωτερικό. Αυτοί δυστυχώς η ευτυχώς αντιστοιχούν κατά δική μου εκτίμηση σε έναν ή δύο σε κάθε ακαδημαϊκή χρονιά και αξίζουν επαίνους.

Στην περίπτωση γ)όσοι τρέφουν ελπίδες να ασχοληθούν επιστημονικά με το αντικείμενο στην Ελλάδα λόγο εκτός του ότι θα πρέπει να συμβιβαστούν στην απογοητευτική αυτή κατάσταση που αναλύεται παραπάνω , θα πρέπει επίσης να υποκύψουν σε άλλους αστάθμητους παράγοντες που δημιουργούν τα χρόνια εσωτερικά προβλήματα του ελληνικού πανεπιστημίου , όπως η οικογενειοκρατία , η αναξιοκρατία , και φυσικά το ελληνικό πολιτικό κλίμα που επικρατεί και επιλέγει το επιστημονικό προσωπικό που απαρτίζει τις σχολές των ελληνικών ιδρυμάτων.

Θέλω πέρα από την ανησυχία να τονίσω ότι το αντικείμενο που διαπραγματεύεται το τμήμα είναι επιστημονικά άκρος ενδιαφέρον και παγκοσμία επίκαιρο και ίσως αυτό να οφείλετε στη στελέχωση του ακαδημαϊκού προσωπικού και της ικανότητάς τους στο αντικείμενο που διδάσκουν. Τονίζω ότι αναφέρομαι μόνο σε μια μερίδα του προσωπικού και όχι στο σύνολό του.

Οι μηχανικοί σχεδίασης δε στο εξωτερικό χρήζουν μεγάλης εκτίμησης και κύρους διαδραματίζοντας συντονιστικό ρόλο σε κάθε μεγάλο έργο με διόλου ευκαταφρόνητες αμοιβές τόσο εκτός Ευρώπης όσο και σε μικρότερη βέβαια κλίμακα Ευρωπαϊκά.

Τέλος δεν κρίνω το έργο ή την αποτελεσματικότητα, δεν είμαι σε θέση άλλωστε να γνωρίζω αποφάσεις που πάρθηκαν, όμως αξίζει να σημειωθεί ότι πάντα οι εύστοχες στρατηγικές αποδίδουν θετικά. Επιπλέον θεωρώ ότι είμαι σε θέση να αξιολογήσω το αποτέλεσμα και το αφιλόξενο για τον μηχανικό σχεδίασης προϊόντων και συστημάτων περιβάλλον στην Ελλάδα χωρίς να θεωρηθώ κακόβουλος.

Τασούδης Σταύρος

Σημ: Αν καποιός θελεί να απαντησεί και η απαντησή του είναι πολυ μεγάλη για να μπει στα σχολία ας τη στειλει με mail στο dpsdfs (at) syros.aegean.gr

Πρόγραμμα και αποτελέσματα DPSD Football League

	ΗΜΕΡ\ΝΙΑ		1η αγωνιστική	ΣΚΟΡ
	22-Nov	20:45	RASCO F.C--DE BORUNIA	9	--	5
	22-Nov	22:00	ΔΕ ΜΠΛΑΚ ΣΙΠ--XAVALENCIA	9	--	7
	23-Nov	20:45	ΣΥΝΤDREM TEAM--ΚΟΥΝΕΛΙΑΚΟΣ	10	--	3
	23-Nov	22:00	KOURDOS X CREW--COCA JUNIOR F.C.	12	--	7
	ΗΜΕΡ\ΝΙΑ	ΩΡΑ	2η αγωνιστική	ΣΚΟΡ
	25-Nov	20:45	RASCO F.C--XAVALENCIA	9	--	11
	25-Nov	22:00	ΔΕ ΜΠΛΑΚ ΣΙΠ--ΣΥΝΤDREM TEAM	19	--	3
	26-Nov	20:45	DE BORUNIA--COCA JUNIOR F.C.	13	--	7
	26-Nov	22:00	KOURDOS X CREW--ΚΟΥΝΕΛΙΑΚΟΣ	10	--	9
	ΗΜΕΡ\ΝΙΑ	ΩΡΑ	3η αγωνιστική	ΣΚΟΡ
	29-Nov	20:45	RASCO F.C--COCA JUNIOR F.C.	16	--	7
	29-Nov	22:00	ΔΕ ΜΠΛΑΚ ΣΙΠ--KOURDOS X CREW	9	--	7
	30-Nov	20:45	DE BORUNIA--ΚΟΥΝΕΛΙΑΚΟΣ	6	--	3
	30-Nov	22:00	XAVALENCIA--ΣΥΝΤDREM TEAM	18	--	3
	ΗΜΕΡ\ΝΙΑ	ΩΡΑ	4η αγωνιστική	ΣΚΟΡ
	2-Dec	20:45	RASCO F.C--KOURDOS X CREW	13	--	11
	2-Dec	22:00	ΔΕ ΜΠΛΑΚ ΣΙΠ--ΚΟΥΝΕΛΙΑΚΟΣ	12	--	7
	3-Dec	20:45	DE BORUNIA--ΣΥΝΤDREM TEAM	17	--	4
	3-Dec	22:00	XAVALENCIA--COCA JUNIOR F.C.	8	--	7
	ΗΜΕΡ\ΝΙΑ	ΩΡΑ	5η αγωνιστική	ΣΚΟΡ
	6-Dec	20:45	RASCO F.C--ΣΥΝΤDREM TEAM	ANA	--	BΛ
	6-Dec	22:00	ΔΕ ΜΠΛΑΚ ΣΙΠ--COCA JUNIOR F.C.	ΑΝΑ	--	ΒΛ
	7-Dec	20:45	XAVALENCIA--ΚΟΥΝΕΛΙΑΚΟΣ	12	--	8
	7-Dec	22:00	KOURDOS X CREW--DE BORUNIA	9	--	5
	ΗΜΕΡ\ΝΙΑ	ΩΡΑ	6η αγωνιστική	ΣΚΟΡ
	9-Dec	20:45	RASCO F.C--ΚΟΥΝΕΛΙΑΚΟΣ		--
	9-Dec	22:00	ΔΕ ΜΠΛΑΚ ΣΙΠ--DE BORUNIA	17	--	6
	10-Dec	20:45	XAVALENCIA--KOURDOS X CREW		--
	10-Dec	22:00	ΣΥΝΤDREM TEAM--COCA JUNIOR F.C.		--
	ΗΜΕΡ\ΝΙΑ	ΩΡΑ	7η αγωνιστική	ΣΚΟΡ
	13-Dec	20:45	RASCO F.C--ΔΕ ΜΠΛΑΚ ΣΙΠ		--
	13-Dec	22:00	DE BORUNIA--XAVALENCIA		--
	14-Dec	20:45	KOURDOS X CREW--ΣΥΝΤDREM TEAM		--
	14-Dec	22:00	COCA JUNIOR F.C.--ΚΟΥΝΕΛΙΑΚΟΣ		--
	ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΟΣ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΟΙ 4 ΠΡΩΤΟΙ
	ΑΠΌ ΤΗΝ ΤΕΛΙΚΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ
	17-Dec	20:45	1ος--4ος
		22:00	2oς--3ος
			ΜΕΓΑΛΟΣ ΤΕΛΙΚΟΣ ΣΤΙΣ 19-12 ΣΤΙΣ	21:00

Κειμενό για Συζητηση

Σε συνέχεια της συζήτησης στο συμβούλιο σπουδών ανεβάζω το παρακάτω κείμενο το όποιο έχει γραφτεί εν τη γένεση του τμήματος και περιγράφει το πως το οραματίσθηκαν οι ίδρυτες του. Ίσως η σημερινή μορφή του να διαφέρει αρκετά από αυτή που περιγράφεται παρακάτω.

• Καλώς ή Κακώς?

• Ποιο είναι το σημερινό όραμα για το τμήμα?

και

• Πως μπορεί να πραγματοποιηθεί?

Ελπίζω σε όσο το δυνατών περισσότερα (κατά προτίμηση όχι ανώνυμα) σχόλια
Σημ: Συγγνώμη για τα(δύσκολα) αγγλικά άλλα αν θέλει/μπορεί κάποιος να το μεταφράσει να μου το στείλει για να ανέβει.

---

---

Bringing Human Computer Interaction into a Department of
Product and Systems Design


Jenny Darzentas*, Thomas T. Hewett+, Thomas Spyrou*, John Darzentas*
*Department of Product and Systems Design, University of the Aegean,
Ermoupolis, Syros, Greece
+Department of Psychology, Drexel University Philadelphia, PA 19104 USA

jennyd@aegean.gr, hewett@drexel.edu, tsp@aegean.gr, idarz@aegean.gr.



Abstract: This paper describes setting up a curriculum for a new university department of Product and Systems Design. As a result of the activities undertaken, it was noted that there was a surprising lack of Human Computer Interaction (HCI) oriented courses on offer in Design departments. This lack is despite the fact that the HCI literature shows an ever-increasing concern with design of artefacts. Also, design educators frequently refer to the need for more training in user-centred design in order for both students and practising designers to be able to create products and systems for the information age. In the new world of digital as well as tangible objects, of virtual products and services, the theme of usability and accessibility that are central to HCI offer a rich pool of knowledge. This paper explores some of the HCI topics that can be of use to design students and describes how they are to be incorporated into the curriculum of the Department of Product and Systems Design.
Keywords: Design Education, HCI topics


1 Introduction
This paper discusses the experience of a new university department in developing its curriculum to include education on topics directly related to the information society. In this changing society globalisation and the trends in communication technologies are impacting the ways in which people and organisations think and act. The products and systems that designers need to help create will belong to this changing world. For designers of products and systems, this means adopting new perspectives, and understanding that many future activities and tasks will be virtual and many objects will be digital, comprehended only through a mental model or some kind of metaphor.

The inter-dependence of these perspectives and the need for users of products and systems to understand and make use of technology will be a fundamental part of any future design brief. With the ‘growing use of embedded computing systems in all kinds of devices’ (Gorny & Hewett, 1997) the study of topics in the HCI curriculum would seem a very useful part of design education. However, this does not seem to have been recognised in many departments around the world where design is taught and studied. Similarly, many members of the HCI community do not seem to realise that effectively they are engaged in product design and should be integrating their work with that of the design community.

A review of the curricula of Design Schools and university departments world wide, as well as the literature on design education, reveals some understanding of the importance of user-centred design and usability of digital artefacts in the design of products and systems for the ‘information age’ (Boyarski, 1998). While this may not be true of all types of design subcategories (e.g., architectural, engineering, graphic and interior design) it is typically true for industrial and product designers, reflecting a long standing concern with designing for the user (Dreyfuss, 1955). However, few of the design curricula examined specifically mentioned topics in the HCI curriculum, such as interface design, task analysis, interaction design, human social organisation and work, which seen from the HCI perspective, to offer much that is useful to the future product and systems designer. One might be tempted to argue that the lack of HCI in design schools is attributable to design not necessarily producing computer-related artefacts.

However, the fact that some schools of design are now offering courses relating to artefacts that are essentially digital, such as BA in Multimedia Design (De Monfort, UK, Northumbria, UK), Interactive Multimedia (Staffordshire, UK), Bachelor of Design Computing (University of Sydney), suggests this argument is not tenable. Nor can it be claimed that designers are simply not aware of HCI. In their newsletters, and online forums and discussion groups, they often publicise HCI related events. As was shown by the survey, some of the most wellestablished design schools do include HCI courses in their curriculum, but this does not seem to have influenced other schools.

Yet, even if HCI does not at present routinely feature in design departments’ undergraduate curricula, design educators recognize that there is a climate of changing professional needs of graduating industrial designers (McDonagh Philp & Lebbon, 2000). They note that students (and indeed practising designers) need to enhance their knowledge of usercentred design, stressing that: “The development of a robust product specification is dependent upon accurate information about the lifestyle, needs and aspirations of the target user or buyer, as well as the functional constraints of manufacture.” (Torrens, 2000)

This paper argues that the time is right for design departments to allocate some space to the teaching of HCI and for people with HCI expertise to begin working with and in design departments. Typically design is taught as a multi-disciplinary profession and students are confronted with a combination of design issues, technology skills and information to assimilate into their design activities (McDonagh- Philp & Lebbon, 2000). At the same time, the field of HCI increasingly concerns itself with design, (Fields & Wright, 2000) and particularly with designs of systems that feature technologies. Furthermore, the HCI community has of itself also suggested that HCI education could be integrated into the curricula of disciplines such as Design (Gorny & Hewett, 1997; Hewett et al., 1992)

In the next section, the genesis of the department of Product and Systems Design of the University of the Aegean is briefly described, thereby giving the context for the review of the curricula of design schools and for the convening of a workshop on an undergraduate design curriculum. Findings of the survey, as they relate to the current place of HCI within the various programs, are presented and discussed, as are the outcome of the workshop held to structure guidelines for the curriculum to be instantiated in the department of Product and Systems Design.

2 Genesis of the Department ofProduct and Systems Design

The state funded University of the Aegean was founded in 1983, and is one of the largest of the newer Greek universities, being composed of seventeen departments. As part of its mission, the University seeks to move into newer areas of teaching and research, offering subjects that are rarely to be found elsewhere in Greece. The goal is to produce qualified graduates for employment sectors that could not be filled easily because the necessary education was not available in Greece, thereby forcing those who wanted to work in such areas to go abroad to complete their education.

The new department of Product and Systems Design is planned to eventually be part of a complete School of Design. This first founding department concentrates on the design of user centred products and systems in innovative technologies. This meets the University’s conditions for being both forward looking and applied. Also, design constitutes an area of study, which is not being taught in Greece in any unified way at the university level by state funded institutions. It is also a subject that is becoming increasingly important in both the sciences and the arts world-wide (Kaufman, 1999).

In order to help define the knowledge sets required by the graduates, two foundation activities were carried out. The first was a world-wide review of all state funded university design departments, where information was available. The second activity was convening a workshop to which several leading figures in design education, curriculum development and representatives from local industry were invited.

2.1 A Review of Design Curricula

As a basis for identifying the foundation structure of design curricula, a review of design schools and departments was carried out using web sites, and/or contacting schools directly for more information about their curriculum. In total, over 150 schools and programs throughout the world were examined. The countries involved included the United States, Canada, the UK, Australia, Japan, Hong Kong, France, Germany, Sweden, Finland, the Netherlands, Italy, Mexico, Turkey Brazil and Colombia. Several schools were not included in the final comparison because they did not conform to certain basic requirements.

Firstly, the schools and/or departments had to be university level institutions offering an accredited undergraduate Bachelor’s degree. Design is a difficult subject to categorise because of its roots in crafts and guilds. In many cases, there is a blurring between craft schools, where the emphasis is on making and techniques for making, rather than on theory of design. Craft based design schools are often more comfortable when they describe their activity in terms of the materials with which the students study and create, e.g. wood, pottery, jewellery, furniture. Generally speaking, this is more often the case for the design schools of Europe. In the United States, Canada, and Australia, there is a more of a clear-cut division between the activity of making, and the study of design as an academic subject.

Secondly, the review included only schools where funding is provided by the state rather than private sources. Although in some cases, with degrees being offered on a franchising basis from a state funded university, this requirement was sometimes a bit blurred. The focus on state funded institutions was dictated by a concern with seeking comparability of institutions on this rather significant dimension and the other dimensions which are impacted by this critical variable, e.g., infrastructure.

The nature of the education offered as well as the infrastructure under which the institution is operating had to be comparable, before a department was included in the final review.

Of particular interest was identifying departments teaching design as a discipline. In addition there was a particular interest in identifying forward-looking departments, e.g., those engaged in creating products and systems for the ‘information age.’ Consequently, departments of design where smart appliances, and innovative technologies were part of the design project work, were given closer attention than those whose design briefs are in specific ‘tangible object’ areas, e.g. furniture making.

The survey yielded some results that were surprising to those who had, as a result of their HCI teaching and practice, expected to find HCI prominent in design education. Of the 150+ programs identified and reviewed, only 65 provided enough information on their curriculum to be able to ascertain the presence or absence of HCI type topics.

Of these 65, only 11 offered any related subjects at undergraduate level, although more than twice that number offered graduate degrees in some form of interaction design. While it is possible that HCI topics at the undergraduate level went under other names or labels, or were part of special topics seminars, this could not be inferred from available material. What was surprising here was that in an era of growing recognition of the importance of digital artefacts, there seemed to be so little about design of such artefacts being offered to undergraduate students.

Where there was an understanding of HCI issues it was at those schools which are known to be forward looking and innovative. A sample of these are described below, this list is not intended to be exhaustive, but rather, give the ‘flavour’ of how forward looking design departments include HCI or User Centred Design (UCD).

Of the ‘HCI aware’ schools, Carnegie Mellon University (CMU) in the United States is the most prominent. But this is not surprising given that CMU’s Department of Design planned a Masters in HCI in 1994. And even before that, in 1989, it pioneered an undergraduate course in HCI, which besides being the only HCI course at CMU, was housed in the Design Department.

Presently at CMU there are two courses taught at the undergraduate level, which for illustrative purposes are described in more detail. Both courses are called “How People Work” and are taught in the 2nd and 3rd years of a four-year course of study for students in Industrial Design. The first course is an introduction to the general field of applied human factors. It centres on anthropometry, perception and simple human–machine interaction, while providing the student with an introduction to the practice and roots of the human factors profession. The second course assumes literacy in the basic practices of system analysis and data application. It focuses on methods for collecting and analysing information pertaining to design for complex human-machine interaction. “Particular attention is placed on the understanding of the end users current needs and trends that will affect future needs. The primary goal is the translation of that goal into design criteria (specifications) that will be useful during the formative stages of product development.”

Some other schools, such as at the Universities of Loughborough and Staffordshire in the UK, have integrated human computer interaction into their undergraduate curricula. At Loughborough, this integration relies heavily on arranging for design students to meet with end users and discuss requirements intensively and systematically, rather than assume user characteristics. At Staffordshire a Human Factors module is offered in the second year of a three-year course. In this module, Action Research methods are taught to students, and put into practice in their interaction with a group of users. Another small set of schools rely on a multidepartment approach to product design education.

For instance, Product Design Engineering, leading to a BEng degree, is a course run jointly by Glasgow School of Art and the University of Glasgow. It claims a ‘human centred engineering design approach’ as one of its distinctive features. At the Delft University of Technology, in the Netherlands, the School of Industrial Design is organised into four departments, those of aesthetics, engineering, ergonomics and new product development, and each teach courses to the students.
There are, of course, other design schools and departments that offer human factors and ergonomics as part of their undergraduate course such as Umea in Sweden or Savannah in the United States.

Sometimes these topics are optional. Sometimes they are compulsory. Another approach is to integrate some techniques into the fourth (final) year group project work as is being done at Carleton in Canada (Frankel, 2000). However, most often, human factors and ergonomics seem to be treated as peripheral subjects, and are not obviously well integrated into the degree course.

2.2 The Curriculum Workshop

Another activity preparatory to setting up the University of the Aegean’s new department of Product and Systems design was that of holding a curriculum workshop. The title of the workshop was Profile and Curriculum Content of University level studies in Product and Systems Design. The 2-day workshop began with a series of presentation made by representatives of local industry to provide a business context for the discussions to follow.

During the mixture of presentations, discussions,brainstorming and reflection sessions, leading design educators (primarily from the UK, The Netherlands, and Germany) were invited to give their views on international ‘best practice’ in the area of Design Education and Research. Written contributions from design educators in the United States, Australia, and Italy and Norway were also available. Interestingly, although HCI was not mentioned by name, all participants advocated that a policy of user-centred design be deeply embedded in the new curriculum.

In addition to reflecting the practical experience of the assembled educators, this level of agreement may also reflect the fact that product design has a long history of having major practitioners emphasise the importance of user centred design (e.g., Dreyfuss,1955).

In a full day interactive session, ‘facilitated brainstorming’ was used in order to identify and define areas of knowledge that students should have upon completion of their course of study. Workshop invitees unanimously advocated the teaching of ‘systems thinking.’ This term was meant in its widest sense, as an understanding of the context in which a future product or system was going to function, and not merely as the understanding of a technical system. The curricular ‘wish list’ developed by workshop participants had over 80 knowledge modules. Some were distinct topics and some, which were subcategories of others. Elements were grouped together as either ‘core topics’ for design or under the temporary title of ‘collateral topics.’ It was the collateral topics where those that are most closely related to topics found in an HCI curriculum tended to be grouped. Amongst the ‘wish list’ of collateral topics were:

• Sociology-cultural and social factors
• Psychology – human to human interaction
• Human Factors and Ergonomics
• Cognitive Engineering and Ergonomics
• Physical Ergonomics,

Ten days after the workshop, participants were asked to review the complete topic list and give their opinion as to which ones should be taught and at what point in the curriculum. Participants were also invited to revise the groupings if they wished. Two participants each reclassified the 80+ elements, putting them under 4 headings. The HCI type elements bulleted above were listed under the heading ‘Systems Thinking and Systems Concepts’ by one participant, and under the heading ‘Human/Economic Context’ by the other. A third participant specifically requested that ‘Systems Thinking and Systems Concepts’ be given a more prominent place, suggesting that it come immediately after the topics grouped as ‘Theory and Methods of Design’. Interestingly, he also suggested that the HCI elements form part of the Theory and Methods of Design, a fairly stable group of topics viewed by all participants as forming the core of Design subject matter, including History of Design and Concepts and Principles of Design.
Another set of topics, grouped under the title of ‘Problem Framing,’ were considered by the participants, in their ranking and re-organisation of the wish list, as either:
• Only to be considered in the context of an actual design project (1 participant);
• As part of Systems Thinking and Systems Concepts (1 participant);
• As on a par with a consideration of Ethics and Environmental studies (1 participant);
• As part of Creative Thinking (1participant).
Finally, it is worth noting that all workshop participants, without actually mentioning HCI per se,subscribed heavily to the idea that some of those elements that are also fundamental to HCI theory and methods be included in the curriculum.

3 Integrating HCI into theCurriculum of Product and Systems Design

After having looked to see how HCI was taught in design departments, and having consulted with experts both in education and practice, the conclusion that HCI should be integrated into the
Product and Systems Design Department was clear.What was not clear was how and where.

Extrapolating from the many definitions of HCI, and even more of design and designing, it seems that HCI is typically concerned with computing devices and/or digital artefacts, and on simplifying the complexity of the cognitive load. On the other hand, design is typically concerned with an aesthetic dimension that is not present in HCI; with the physical interaction with the product; with materials and production processes. Yet, the rest of the semantic fields of such definitions tend to share the same or similar bodies of knowledge and activities. The recommendation that an HCI specialist needs to be “equally comfortable dealing with technological issues, the needs of individuals and the concerns of their organizations or work groups.” (Hewett et al., 1992) is clearly relevant and applicable for artefact designers in the information age. Similarly, a concern with some of the values and methods stressed in traditional design education such as visual communication skills, idea generation and understanding of the business of product design, could also have value for HCI.

It needs also to be borne in mind that HCI is itself evolving. For instance, there is more than ‘traditional HCI’ in the form of task analysis and cognitive modelling, especially where these are focused on the individual and their interaction with a single computer system. Work on Computer Supported Collaborative Work (CSCW) concerns itself both with the interaction of individuals with one another, and with the context or ‘setting’ of the interaction. Some HCI work borrows from social science methods of studying work practices and designing technology, where the meanings of artefacts are negotiated through practice.

Furthermore, HCI researchers have begun to concern themselves with the often subtle way that work practice is shaped by technology and technology by work practice.

Thus to answer the question, “What can HCI courses offer the design undergraduate?” is to point to bodies of knowledge that can be grouped under the three headings of technology oriented, user oriented and context oriented. Similarly, to answer the question, “What can design courses offer the HCI undergraduate? is to point to bodies of knowledge and techniques which can impact the HCI undergraduate. In this paper, there has been more emphasis on answering the first question. However, the following bullets summarise the main conclusions of the teaching and research staff of the department, whose backgrounds and experience are in Engineering, Mathematics, Physics, Design, Architecture, Art, Operations Research, Systems Thinking and, of course, HCI.

Technology oriented
• Basic computer technology, including hardware, software, networks, and systems
• Basic principles of visual, auditory and tactile displays
• Some basic modeling languages; for rapid prototyping, etc.

User Oriented
• Knowledge about the information processing abilities of the human
• Task Analysis
• Various means of assessing / predicting / addressing usability e.g. usability walkthroughs; predicting usability via human performance models; design rationale; questionnaires; etc.

Context oriented
• Methods and frameworks for the study of workplace and work activity: this can provide insight into not only what problem is that needs to be solved, but what can be most appropriate given the way the work is carried out currently. Some of this can be seen in process re-engineering, contextualising design and ethnography studies. All these are approaches to discovery, to identifying use, values, needs, and to assessing usability ‘in the field’ work (or play) context.

• User Centred Design Methods for requirements capture, problem framing and evaluation: a range of methods and techniques can be introduced to students so that they can choose which one suits them and the situation best for their particular design brief. From Action Research to Soft Systems to Participatory Design where users are involved ‘codesigners/ coanalysts’ rather than solely as subjects of study or providers of feedback Other useful subjects that overlap all three categories are Guidelines and Standards, where both the nature of standards and guidelines, and ways to incorporate them into design are areas to be taught and studied.

At the same time, as has been noted, there are subjects in the Design curriculum that are of immense usefulness to the HCI community, which has been observing and adopting some of these more intuitive techniques and trying to systematise and codify them for a number of years. These are techniques such as:

• Prototyping and User Testing via observation/measurement of user interaction with the artefact, creating possibilities to be seen/touched; soliciting user feedback; focus groups; and examination of strengths and weaknesses of common approaches
• Creativity development through moving from an understanding of what is to what might be, e.g., the roles of metaphor, roleplaying, stories, low-fidelity prototyping, etc. in design.

The most viable way of incorporating these important subjects into the design curriculum in the Department of Product and Systems Design has been to include them as topics in different courses. The degree course is for five years, but from the first year students are introduced to the concepts of HCI. Some of this introduction takes place in an Informatics course that introduces students to concepts from computing systems and information systems, i.e. the technology aspects. Other HCI concepts and practices are part of the Design Theory and Methods course i.e. the human and contextual aspects. This material takes the form of ‘traditional’ HCI in such subjects as task analysis and human information processing, as well as in exploring some of the methodologies and approaches for knowledge acquisition and for gathering user requirements. The goal of introducing HCI units into various modules of the five-year course is to place them where they will be of most relevance to students. The timing of HCI topics is planned to coincide when similar concepts are being discussed in studio and group project work that also starts from the first year.

Following the recommendations noted by Sears (Sears, 1997), each time the literature refers to people, users, or computing systems, students are encouraged to take this in the most modern and futuristic context. For example, ‘people’ can be one user interacting with a system, or a group interacting using a system as a medium. Users can be expanded to include a range of individuals with particular skills and limitations. ‘Computing system’ means much more than the traditional computers as PCs and can include all sorts of devices with embedded CPUs, such as smart appliances or wearable computing. Similarly ‘interaction’ can be between one or more people interacting with ATMs, information kiosks, medical equipment, telephones, aeroplane cockpits, stereos, fax machines, etc, or in networks of all sorts supporting various types of online communities (Preece, 2000a, 2000b).

4 Concluding Remarks
Design graduates are trained to develop their creative and visualisation talents and skills, to communicate effectively, and to understand key components of the world they are designing for, in order to become valued members of the collaborative teams that are today the designers of new products.

At the same time, as part of an interdisciplinary team they will need to interact with team members from different backgrounds. Their knowledge of HCI related subjects is not supposed to make them computer experts, nor experts in ergonomics. Rather, the intention is that exposure to these knowledge sets and skills will make them aware of some of the issues. It will also point them to explicit developing bodies of knowledge where they can look for guidance (e.g., standards in ergonomics, or some cognitive guidelines) and will give them a range of requirements capture and evaluation methodologies and techniques, so essential to user centred design.

The climate of design education, as well as thatof design practice, is ripe for the introduction of HCI oriented courses. The demands of the information society, where knowledge and data have become commodities and where a plethora of new devices enable networking and interacting, rely more than ever on the usability, reliability and attractiveness of these devices in order to increase the efficiency of computer mediated work and communication. The field of human-computer interaction offers a rich and pertinent resource for those whose future activity will be with designing such devices and the systems that support them, and as such it should not be ignored. The merging of the Design and HCI communities, already often a fact within professional practice, could be strengthened were the merge to take place within undergraduate education. There are mutual benefits to be gained on both sides. Not the least for HCI is to be associated with departments and disciplines other than those of Computer Science and Psychology (Gregor et al, 1998).

Introduction of HCI into the undergraduate design curriculum at an early stage will establish firmly the centrality of an HCI orientation in design education for the information age. However, given the rapidity of technological change it is also necessary to begin to think in terms of new types of educational structures, particularly those embodied by ‘life long learning’, where learning does not end with the acquisition of a degree. The knowledge of HCI theories and methods students gain during their undergraduate studies can be revisited and deepened in subsequent learning cycles as required. The department of Product and Systems Design is fortunate in that it has started from a ‘clean slate’ and with a strong interdisciplinary background that permits the establishment of such a curriculum. It is hoped that the experience of implementation of the curriculum should lead both to iterative improvement of the curriculum as well as to identification of core elements of design education which could be integrated into HCI education.

Acknowledgements
The work reported in this paper was partly funded by the Greek Ministry of Education (EPEAEK II) for the development of the Department of Product and Systems Design, University of the Aegean.
Tom Hewett’s work on this project was supported in part by NSF CISE Grant IIS-9873005, Networked Engineering.